ترموکس (Termux) چیست؟

Termux یک دستگاه Android را به یک محیط توسعه سبک و قابل حمل تبدیل می‌کند و کاربران را قادر می‌سازد تا وظایف مختلفی مانند کدنویسی، اسکریپت نویسی، مدیریت سیستم و تست شبکه را مستقیم بر روی تلفن هوشمند یا تبلت خود انجام دهند.

Termux یک شبیه ساز ترمینال اندروید و برنامه محیط لینوکس است که به کاربران اجازه می‌دهد یک توزیع کامل لینوکس را در دستگاه‌های اندرویدی خود اجرا کنند. یک رابط خط فرمان قدرتمند (CLI) ارائه می‌کند که کاربران را قادر می‌سازد تا دستورات مختلف یونیکس، اسکریپت‌های shell را اجرا کنند و به طیف گسترده‌ای از ابزارهای لینوکس روی موبایل یا تبلت‌های اندرویدی خود دسترسی داشته باشند.

ترموکس یک محیط راحت و انعطاف پذیر برای توسعه دهندگان، مدیران سیستم و علاقه مندانی که می‌خواهند کارهایی مانند برنامه نویسی، اسکریپت نویسی، توسعه، تست و مدیریت سیستم را در دستگاه‌های اندرویدی خود انجام دهند، فراهم می‌کند. این برنامه دسترسی به package manager (pkg) را دارد که به کاربران امکان می‌دهد بسته‌های نرم افزاری مختلف از جمله زبان‌های برنامه نویسی، ویرایشگرهای متن، سیستم‌های کنترل نسخه، ابزارهای شبکه و غیره را نصب کنند.

با Termux کاربران می‌توانند کارهایی مشابه آنچه که در توزیع سنتی لینوکس انجام می‌شود را انجام دهند و آن را به یک انتخاب محبوب برای کسانی تبدیل می‌کند که به یک محیط لینوکس مانند در دستگاه‌های تلفن همراه خود نیاز دارند. شایان ذکر است که در حالی که Termux یک محیط لینوکس مانند ارائه می دهد، اما در محدوده مکانیسم‌های امنیتی اندروید عمل می‌کند، بنابراین ممکن است به عملکردهای سطح سیستم خاصی دسترسی نداشته باشد یا برای برخی از عملیات‌ها نیاز به مجوزهای root داشته باشد.

نصب و راه اندازی ترموکس:

راه اندازی Termux در دستگاه اندرویدی یک فرآیند ساده است. در ادامه یک راهنمای گام به گام برای کمک به شما برای شروع آمده است:

1.  Termux را از F-Droid دانلود و نصب کنید:

• به اپ استور F-Droid بروید.
• فایل Termux APK را جستجو و روی دانلود کلیک کنید
• فایل APK را باز کرده و بر روی دستگاه خود نصب کنید

2. Termux را باز کنید:

• پس از اتمام نصب، روی دکمه Open  بزنید تا Termux راه اندازی شود.

3. بسته‌های Termux را به‌روزرسانی و ارتقا دهید:

• پس از باز شدن Termux، بسته‌ها را به روز رسانی و ارتقا دهید تا مطمئن شوید آخرین نسخه‌ها را دارید.

این دستور را اجرا کنید:

pkg update
 

 لیست بسته‌ها به روز رسانی شد.

pkg upgrade

تمام بسته‌های نصب شده را به آخرین نسخه خود ارتقا دادید

4. اجازه دسترسی به فضای ذخیره سازی

• در نهایت، مجوز دسترسی به فایل‌های موجود در حافظه داخلی دستگاهتان، از جمله دایرکتوری‌هایی مانند DCIM، Downloadsو Documents را به Termux بدهید.
• برای دادن دسترسی این دستور را اجرا کنید:

termux-setup-storage

اعلان پاپ آپ را در دستگاه خود بپذیرید که درخواست دسترسی به فایل از Termux را دارد.

ویژگی‌های Termux

Termux دارای طیف وسیعی از ویژگی‌های قدرتمند است که به کاربران اجازه می‌دهد از یک محیط لینوکس کامل در دستگاه‌های اندرویدی خود استفاده کنند. برخی از ویژگی‌های کلیدی آن عبارتند از:

1. شبیه ساز ترمینال (Terminal Emulator): ترمیوس یک شبیه ساز ترمینال کاملا کاربردی ارائه می‌دهد که کاربران را قادر می‌سازد تا دستورات مختلف یونیکس و اسکریپت‌های shell را اجرا کرده و با رابط خط فرمان لینوکس (CLI) مستقیم در دستگاه‌های اندرویدی خود تعامل داشته باشند. دستوراتی مانند ls, cd, mv, cp, touch در Termux موجود است.
2. مدیریت بسته (Package Management): Termux شامل یک مدیر بسته (pkg) است که به کاربران اجازه می‌دهد بسته‌های نرم افزاری را از مخزن وسیعی از ابزارها و خدمات لینوکس نصب، به‌روز رسانی و حذف کنند. این باعث می‌شود که قابلیت‌های Termux را با زبان‌های برنامه‌نویسی مختلف، ویرایشگرهای متن، ابزارهای توسعه، ابزارهای شبکه و غیره گسترش دهید.

یک بسته با این نصب کنید:

pkg install
 

که در آن می‌تواند ffmpeg، vim، gitو... باشد.

3. محیط برنامه نویسی و توسعه: Termux بستری را برای توسعه دهندگان فراهم می کند تا مستقیم روی دستگاه‌های اندرویدی خود کد بنویسند، کامپایل و اجرا کنند. کاربران می‌توانند روی پروژه های کدنویسی با استفاده از زبان هایی مانند Python، Ruby، Node.js و ++C/C کار کنند.
    

برای نصب پایتون این دستور را اجرا کنید:

pkg install python3

سپس می توانید بسته‌های پایتون را با pip نصب کنید:

pip install

که در آن می‌تواندpytest، yt-dlp، flask و... باشد.

3. OpenSSH و OpenSSL:  ترمیوس شامل OpenSSH و OpenSSL است که به ترتیب ارتباطات رمزگذاری شده ایمن و عملکردهای رمزنگاری را ارائه می‌دهند.
4. دسترسی به فایل: کاربران می‌توانند به فایل‌های موجود در حافظه داخلی و خارجی دستگاه خود دسترسی داشته باشند که آنها را دستکاری کنند و کار با اسناد، رسانه‌ها و سایر فایل‌ها را آسان می‌کند.
5. ابزارهای پردازش متن: Termux انواع ابزارهای پردازش متن مانند grep، sed، awk و regular expressions را ارائه می‌دهد که برای دستکاری و تجزیه و تحلیل متن ارزشمند هستند.
6. اسکریپت‌نویسی و اتوماسیون وظایف: کاربران می‌توانند اسکریپت‌های shell را در دستگاه‌های اندرویدی خود ایجاد و اجرا کنند، که امکان خودکارسازی کارهای تکراری را فراهم می‌کند.
7. سفارشی سازی: کاربران می توانند محیط Termux خود را با تم‌ها، فونت‌ها و تنظیمات مختلف مطابق با ترجیحات و گردش کار خود سفارشی کنند.

ترموکس (Termux) چگونه کار می‌کند

شبیه ساز ترمینال (terminal emulator) برنامه‌ای است که برنامه خط فرمان را با استفاده از فراخوانی سیستم execve(2) و ریدایرکت استاندارد ورودی، خروجی و error streams روی نمایشگر راه اندازی می‌کند.

اکثر برنامه‌های ترمینال موجود در سیستم عامل اندروید با مجموعه بسیار محدودی از ابزارها کار می‌کنند که معمولا توسط سیستم عامل یا سایر ابزارهای روت مانند Magisk ارائه می‌شوند. ما تصمیم گرفته‌ایم جلوتر برویم و نرم‌افزارهایی که معمولا در سیستم‌های گنو/لینوکس موجود است را به سیستم‌عامل اندروید منتقل کنیم.

Termux نه یک ماشین مجازی است و نه هیچ نوع محیط شبیه سازی(simulated) یا تقلید شده (emulated) دیگری. همه بسته‌های ارائه‌شده با Android NDK به صورت متقابل کامپایل شده‌اند و فقط دارای وصله‌های سازگاری هستند تا بتوانند روی اندروید کار کنند. سیستم عامل دسترسی کامل به فایل سیستم‌های خود را فراهم نمی‌کند، بنابراین Termux نمی‌تواند فایل‌های بسته را در دایرکتوری‌های استاندارد مانند /bin، /etc، /usr یا var نصب کند. در عوض، همه فایل‌ها در دایرکتوری برنامه خصوصی واقع در آن نصب می‌شوند

/data/data/com.termux/files/usr

آن دایرکتوری را prefix نامیده و معمولا به آن PREFIX$ می‌گوییم که یک متغیر محیطی صادراتی(exported) در شِل Termux است. توجه داشته باشید که این دایرکتوری را نمی‌توان تغییر داد یا به کارت SD منتقل کرد زیرا:

• فایل سیستم باید از مجوزهای یونیکس و فایل‌های خاص مانند symlinks یا sockets پشتیبانی کند.
• مسیر prefix در همه باینری‌ها کدگذاری شده است.

علاوه بر prefix ، کاربران می‌توانند فایل‌ها را در فهرست اصلی (یا HOME$) موجود در آن ذخیره کنند

/data/data/com.termux/files/home

با Termux چه کار کنم؟

تعدادی از موارد استفاده رایج برای برنامه Termux وجود دارد:

• پردازش داده‌ها با پایتون
• برنامه نویسی در محیط توسعه
• دانلود و مدیریت فایل‌ها و صفحات با استفاده از ابزارهای تعیین شده زمان (time-established)
• آموزش اصول اولیه محیط خط فرمان لینوکس
• اجرای کلاینت SSH
• همگام سازی و بکاپ گیری از فایل‌های خود

البته استفاده به موضوعات ذکر شده در بالا محدود نمی‌شود. بیش از 1000 بسته در مخازن ترموکس وجود دارد. اگر این بسته‌ها آنچه را که به دنبالش هستید ندارند، می‌توانید بسته‌های خود را کامپایل کنید. انواع ابزارهای ساخت، از جمله کامپایلر برای زبان‌هایی مانند C، C++، Go، Rust موجود است. مفسرها برای زبان‌های رایج مانند NodeJS، Python، Ruby نیز در دسترس هستند.

نتیجه 

به طور کلی، Termux به عنوان یک راه حل قابل اعتماد و کاربر پسند است که به افراد این امکان را می‌دهد تا از قدرت یک محیط لینوکس در دستگاه های اندرویدی خود استفاده کنند و آن را به ابزاری ارزشمند برای یادگیری، بهره وری و خلاقیت تبدیل نموده که همه در کف دست آنهاست.