سرور مجازی چیست؟

آیا تاکنون نام سرور مجازی یا VPS به گوش‌تان خورده است؟ اصلا به این موضوع فکر کرده‌اید که در دسترس بودن یک وبسایت به صورت آنلاین از نظر فنی چه معنایی دارد؟ برای مشاهده آنلاین یک سایت توسط کاربران، لازم است فایل‌ها و اطلاعات سایت درون یک سرور وب آپلود شده باشد. سرور در حقیقت نوعی کامپیوتر قدرتمند است و اطلاعات سایت نیز داخل دیسک سرور ذخیره می‌شوند که به هاست معروف هستند.
هاست را معمولا می‌توان از یک ارائه‌دهنده خدمات میزبانی وب خریداری کرد. این نوع از خدمات در سطح جهان به «وب هاستینگ» معروف است.
 

امروزه یکی از گام‌های مهم در راه‌اندازی کسب‌وکار، طراحی وبسایت است. از طرفی دیگر، برای طراحی سایت و همچنین حفظ پایداری آن، خرید یک هاست قوی ضرورت دارد. همانطور که گفته شد، انواع مختلفی از میزبانی وجود دارد و سرور مجازی یکی از آنهاست. پس اگر انتخاب خود را کرده‌اید و قصد خرید سرور مجازی یا VPS را دارید با این مطلب از وبسایت پارسدو همراه باشید. در این مقاله علاوه بر ماهیت سرور مجازی، با انواع مختلف آن و همچنین کاربردهای مهم سرور مجازی آشنا خواهیم شد.

برای انتخاب نوع میزبانی وب گزینه‌های مختلفی وجود دارد که در این مطلب به سرور مجازی اشاره خواهیم کرد. سرور مجازی برای سایت‌هایی مناسب است که هاستینگ اشتراکی دیگر پاسخگوی میزان ترافیک‌شان نیست یا نیاز به دسترسی کاربر ریشه در لینوکس یا Administrator در ویندوز دارند.
در هاست اشتراکی چند سایت به طور مشترک از منابع یک سرور اصلی استفاده می‌کنند اما در یک سرور VPS، هر کاربر به ماشین مجازی اختصاصی خودش دسترسی دارد.
ماشین مجازی علاوه بر بخش‌های تخصیص‌یافته از منابع سرور، سیستم عامل مجزای خود را نیز در اختیار کاربر قرار می‌دهد. این ویژگی به مشتریان سرور مجازی اجازه می‌دهد قابلیت های برابری از لحاظ نرم افزاری همانند عملکرد سرور اختصاصی را تجربه نمایند.   

سرور مجازی چیست؟
بیشتر صاحبان وبسایت کار خود را با هاستینگ اشتراکی آغاز می‌کنند. سایت‌های نوپا در صورت رشد به منابع و قابلیت‌های بیشتری نیاز پیدا خواهند کرد. VPS که سرواژه عبارت Vitual Private Server (سرور مجازی) است یکی از بهترین گزینه‌های هاستینگ به شمار می‌آید. اگر بخواهیم ویژگی‌های مختلف انواع میزبانی را بررسی کنیم، سرور مجازی جایی بین هاست اشتراکی و سرور اختصاصی قرار می‌گیرد. برای بررسی دقیقتر انواع هاستینگ می‌توان از یک مثال ساده و ملموس استفاده کرد.
هاست اشتراکی به زندگی در یک مسافرخانه شباهت دارد. این روش از تقسیم‌بندی فضای سرور هزینه چندانی ندارد و درست مثل یک مسافرخانه تمام امکانات ابتدایی را در اختیار کاربر قرار می‌دهد. اما نکته منفی هاست اشتراکی که از اسمش نیز قابل حدس است، به اشتراک گذاشتن منابع سرور با سایر کاربران است؛ دقیقا مانند ساختمان یک مسافرخانه با اتاق‌های متعدد که در آن نقاط اشتراک زیادی بین ساکنان وجود دارد. اگر یکی از کاربران هاست اشتراکی ترافیک زیادی در سایتش داشته باشد، سرعت سایر کاربران آن سرور تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
اما دقیقا در نقطه مقابل هاست اشتراکی، سرور اختصاصی (Dedicated Server) وجود دارد. استفاده از این نوع میزبانی وب درست مثل داشتن یک ویلای تفریحی با حیاتی بزرگ و فضای سبز گسترده است. تمام منابع موجود در خانه به یک نفر تعلق دارد. هیچ همسایه دیوار به دیواری وجود ندارد که با جشن‌های گاه‌ و بیگاه آسایش صاحبخانه را بهم بزند در سرور اختصاصی کاربر قادر است بدون نگرانی از تمام ظرفیت CPU، RAM، حافظه، پهنای باند و پردازش سرور استفاده کند.
اگر بخواهیم انواع میزبانی را طبقه‌بندی کنیم، سرور مجازی جایگاهی بین هاست اشتراکی و سرور اختصاصی خواهد داشت. رفتار این نوع هاستینگ به سرور اختصاصی شباهت دارد اما منابع سرور اصلی به چند کاربر اختصاص یافته است. هاست VPS را می‌توان با یک خانه معمولی شهری برابر دانست. این خانه از یک سوییت یا اتاق مسافرخانه است اما از نظر وسعت محیط یا تکمیل بودن امکانات به پای ویلای تفریحی نمی‌رسد. در این خانه معمولی بر خلاف مسافرخانه، امکانات با دیگران به اشتراک گذاشته نمی‌شود و همچنین قیمتش از ویلای لوکس کمتر است.

تسلط به تمام دانش موجود در زمینه هاستینگ کار آسانی نیست اما مفاهیم پایه آن را می‌توان به سرعت آموخت. اگر قصد دارید با طرز کار سرور مجازی و مدل‌های مختلف آن بیشتر آشنا شوید با ادامه این مطلب از پارسدو همراه باشید.  VPS می‌تواند برای بسیاری از تازه‌کارها یا آن دسته از مالکان سایت که متوجه کند شدن وبسایت خود شده‌اند بهترین گزینه باشد. در بخش بعدی با ویژگی‌های فنی سرور مجازی بیشتر آشنا خواهیم شد.

یک سرور مجازی چگونه کار می‌کند؟
یک سرور فیزیکی از طریق فرآیند مجازی‌سازی یا Virtualization به چند VPS تقسیم می‌شود، با انجام این کار می‌توان از تمام توان یک سرور استفاده کرد. مجازی‌سازی با استفاده از فناوری Hypervisor انجام می‌شود. هایپروایز در واقع یک نرم‌افزار است که از طریق تقسیم منابع یک سرور اختصاصی به منابع مشخصی از فضا، پردازنده، دیسک با سیستم عامل مجزا ماشین‌های مجازی (VM یا همان Virtual Machine) را اجرا می‌کند.
هایپروایز از طریق نرم‌افزارهایی مانند KVM ,VMware یا Virtaulbox اجازه می‌دهد از هر ماشین مجازی (VPS) یک سیستم عامل دیگر اجرا شود. برای درک بهتر، یک کامپیوتر که با سیستم عامل ویندوز کار می‌کند را در نظر بگیرید. برای اجرای لینوکس روی همین دستگاه نیازی به راه‌اندازی مجدد کامپیوتر نیست و نرم‌افزارهای هایپروایزر اجازه می‌دهند یک سیستم عامل دیگر درون سیستم عامل فعلی اجرا شود. محیط سرور مجازی نیز درست مثل سیستم عامل مجازی‌شده عمل می‌کند. یک سرور می‌تواند چندین سیستم عامل مجازی را اجرا کند و هرکدام از آنها نیز رفتاری مشابه سرور اختصاصی دارند.
 کامپیوتری که هایپروایزر روی آن اجرا می‌شود به عنوان ماشین میزبان شناخته می‌شود و هر VM را نیز می‌توان یک ماشین میهمان نامید. هایپروایزر علاوه بر آنکه سیستم‌های عامل میهمان را مدیریت می‌کند، اجازه می‌دهد هر ماشین میهمان یک سیستم عامل مجزا داشته باشد. این فرایند موجب می‌شود منابع کامپیوتر مثل پهنای باند شبکه، حافظه و پردازنده با بیشترین کارایی در اختیار کاربران قرار بگیرند.
 برای میزبانی از سرور مجازی، یک هایپروایزر باید با استفاده از منابع فیزیکی سرور، دسترسی هر وبسایت به یک سرور شبیه‌سازی شده (VM) را فراهم آورد.
سرورهای فیزیکی در مرکز داده نگهداری می‌شوند و هرکدام از آنها به طور برابر به چند بخش مجازی متعدد تقسیم شده‌اند. به این کار مجازی‌سازی سرور فیزیکی گفته می‌شود.
هرکدام از این بخش‌های به مشتریان اجاره داده می‌شوند و نرم‌افزار سرور هم به صورت جداگانه روی آنها نصب می‌شود. بدین ترتیب، هر بخش قادر است به عنوان یک واحد مستقل عمل کند.
به زبانی ساده‌تر، کاربران در صورت استفاده از سرور مجازی می‌توانند از مزایای یک سرور اختصاصی با قیمت بسیار کمتر بهره‌مند شوند. همچنین درون سیستم عامل نیز امکانات بیشتری وجود دارد و VPS به کاربر اجازه می‌دهد نرم‌افزارهایی را که با سیستم عامل تطابق دارند نصب کند. هرکدام از نرم‌افزارهای سرور مجازی به صورت جداگانه نصب می‌شوند. این باعث می‌شود هر یک از کاربران سرور اصلی، استفاده مستقلی از این نرم‌افزارها داشته باشند.
بین هرکدام از اکانت‌های که فضای سرور را به اشتراک گذاشته‌اند، میزان مشخصی از زمان CPU و حافظه تقسیم شده است. به عبارت دیگر، ممکن است وبسایت‌های بزرگتری نسبت به سایر وبسایت‌ها در یک بخش VPS سرور اصلی وجود داشته باشد اما این موضوع مشکلی ایجاد نمی‌کند. هر کاربر، به ازای مبلغی که پرداخت کرده از سرور اصلی منابع و خدمات دریافت می‌کند و ترافیک بالای یک سایت بزرگتر روی عملکرد سایر سایت‌ها تاثیر ندارد.

انواع سرورهای مجازی
استفاده از سرور مجازی برای بسیاری از دارندگان وبسایت یک گام رو به جلو محسوب می‌شود. یک مالک سایت می‌تواند با افزایش آگاهی درباره این فناوری از مزایای بیشتری نیز بهره‌مند شود. زمانی که اطلاعات وبسایت در یک VPS ذخیره می‌شود، مالک سایت تنها مسئول تنظیمات، نگهداری و اجرای برنامه‌های سرور خودش است.
 کار کردن با یک سرور اینترنتی اصلا آسان نیست. مشکلات امنیتی، پیکربندی سرور، بروزرسانی‌های نرم‌افزاری در کنار موارد دیگر از مسائلی هستند که باید با آنها دست‌وپنجه نرم کرد. این کار تنها زمانی آسان است که مالک سایت مهارت‌های فنی لازم برای نگهداری از سرور را داشته باشد. به خاطر همین منظور سرورهای مجازی در دو تقسیم بندی مدیریت شده یا غیر مدیریت شده تقسیم بندی می شوند.

سرور مجازی مدیریت‌نشده (Unmanaged VPS)
در سرور مجازی مدیریت‌نشده، شرکت میزبان وب تنها نصب سیستم عامل را انجام می‌دهد و مالک سایت باید مدیریت بخش‌های مختلف سرور را خود بر عهده بگیرد. استفاده از این مدل سرور مجازی تنها به افرادی که از توانایی فنی لازم برخوردار هستند توصیه می‌شود. کارهایی که مالک یک VPS مدیریت‌نشده باید انجام بدهد عبارت‌‌اند از:
    • نصب نرم‌افزار و کنترل پنل، کار کردن با آنها و همچنین توجه به بروزرسانی‌های نرم‌افزاری.
    • نظارت بر سرور مجازی برای جلوگیری از بروز تهدیدهای امنیتی، نصب پچ‌های امنیتی و برطرف کردن ارورها.
    • پیکربندی و نگهداری از سرور که ممکن است شامل هرگونه ارتقا نیز شود.
    • بک‌آپ گرفتن از  بخش‌های مختلف سایت بر عهده مالک سایت خواهد بود.

سرور مجازی مدیریت‌شده (Managed VPS)
به آن دسته از مالکان وبسایت که در زمینه فنی مهارت چندانی ندارند یا تعداد کارمندانشان بالا نیست، استفاده از سرور مجازی مدیریت‌شده توصیه می‌شود. در VPS مدیریت‌شده، متخصصان IT بیشتر کارهای مربوط به نگهداری از سرور را برعهده دارند و سرور مجازی مالک سایت نیز زیر نظر آنها قرار دارد. در صورت استفاده از سرور مجازی مدیریت‌شده، مالک سایت باید ارائه خدمات زیر را از شرکت هاستینگ انتظار داشته باشد:
    • راه‌اندازی اولیه سرور: هنگام طراحی سایت با استفاده از VPS، چند گام مهم برای راه‌اندازی سرور وجود دارد که شامل نصب کنترل پنل، بروزرسانی سرور و همچنین نصب تمام برنامه‌ها و سیستم عامل می‌شود. در یک VPS مدیریت‌شده، تمام این کارها توسط شرکت ارائه‌دهنده خدمات انجام می‌شود.
    • بروزرسانی‌ها: درست مثل مورد اول، تمام بروزرسانی‌های برنامه‎‌ها و سیستم عامل و همچنین بهینه‌سازی سرور در آینده برای مالک سایت انجام خواهد شد.
    • پچ‌های امنیتی: پچ‌های امنیتی سیستم عامل و نرم‌افزار اصلی سرور از طرف شرکت ارائه‌دهنده خدمات نصب و آپدیت می‌شوند.
    • نظارت: نظارت و توجه به علائم اولیه خرابی و حملات مخرب بیرونی به صورت دائم انجام می‌شود.
    • بک آپ خودکار: در صورتی که اتفاق بدی برای سایت رخ بدهد، می‌توان با استفاده از بک آپ‌های خودکار به حالت قبلی سایت بازگشت.
برای آگاهی از سطح خدمات مدیریتی ارائه‌شده، مالک سایت باید با شرکت هاستینگ مورد نظر صحبت کند. خدمات ارائه‌شده بسته به هر شرکت می‌تواند سطح متفاوتی از وظایف را شامل شود. انتخاب بین سرور مجازی مدیریت‌شده و مدیریت‌نشده مشابه ترازویی است که در یک کفه آن میزان هزینه و در سمت دیگر رسیدگی و زمان قرار دارد.
بدیهی است که خدمات مدیریت‌نشده قیمت ارزان‌تری نسبت به طرح‌های مدیریت‌شده دارند. اما اگر مالک یک سایت طرح VPS مدیریت‌نشده را انتخاب کند باید آگاهی بالایی از مسائل فنی مربوطه داشته باشد یا فرد دیگری را برای رسیدگی به مسائل فنی و حفاظت از سرور برابر حملات احتمالی استخدام کند.

مزایای استفاده از سرور مجازی
از مهمترین مزایای سرورهای VPS می‌توان به آزاد گذاشتن کاربر در استفاده از نوع دلخواهی از یک ماشین مجازی اشاره کرد. مزایای سرور مجازی شامل خدمات بسیاری می‌شود که با انتخاب پلن بالا می‌توان آنها را از یک سرور اختصاصی انتظار داشت. عملکرد یک VPS برای سایت‌هایی که دارای ترافیک متوسط هستند و گاهی‌اوقات با افزایش ناگهانی بازدید روبرو می‌شوند بسیار مناسب است. در ادامه تعدادی از مهمترین مزایای سرورهای مجازی را مرور می‌کنیم:

شخصی‌سازی
از آنجایی که مالک سایت دارای سرور مجازی، سیستم عامل دلخواه خود را در اختیار دارد می‌تواند بر اساس نیازهایش به شخصی‌سازی سرور بپردازد. برای مثال، بر اساس زبان برنامه‌نویسی سایت می‌توان برنامه‌های سرور را متناسب با نیاز شخصی‌سازی کرد.

آزادی عمل
سرور مجازی آزادی عمل و کنترل بیشتری در محیط هاستینگ برای مالک سایت به ارمغان می‌آورد. برای مثال، اگر مالک سایت قصد نصب برنامه‌هایی را داشته باشد که برای تکمیل فرآیند نصب آنها به راه‌اندازی مجدد سیستم نیاز است، می‌توان این کار را در زمان دلخواه و بدون ایجاد هرگونه مزاحمت برای سایر مشترکان سرور اصلی انجام داد. در واقع با وجود آنکه سرور VPS با دیگران به اشتراک گذاشته می‌شود، می‌توان بدون ایجاد اختلال در سایت‌های دیگر، سرور خود را ریستارت کرد.

صرفه‌جویی در هزینه
سرور مجازی با وجود آنکه خدماتی تقریبا مشابه با یک سرور اختصاصی ارائه می‌دهد، قیمت کمتری دارد. همچنین در مقایسه با هاست اشتراکی، با وجود آنکه قیمت VPS بیشتر است اما خدمات دریافت‌شده نیز بیشتر هستند.

منابع اختصاصی
در صورت استفاده از یک هاست VPS، میزان مشخصی از RAM در زمان نیاز در اختیار مالک سایت قرار خواهد گرفت. در صورتی که در هاستینگ اشتراکی، سایر مشترکان سرور ممکن است با استفاده بیش از حد از RAM برای دیگران دردسر درست کنند.

قابلیت ارتقا
سرور مجازی توسط کاربرانی انتخاب می‌شود که برای آینده کسب‌وکار خود برنامه دارند. یک VPS می‌تواند همراه با رشد سایت گسترش پیدا کند. یکی دیگر از مزایای قابل توجه سرور مجازی این است که مالک سایت هر زمان که احساس کند نیاز است می‌تواند منابع دیگری برای سرور خود بخرد. همچنین اگر این منابع کافی نباشند می‌توان آنها را نیز افزایش داد.

کاربردهای سرور مجازی
حالا که با ماهیت سرورهای مجازی، طرز کار، مزایا و انواع آن آشنا شدیم بهتر است کاربردهای آن را نیز بدانیم. درست مثل هر نوع دیگری از هاستینگ، سرورهای VPS نیز علاوه بر وظایف اصلی خود می‌توانند کاربردهای مهم و جالب توجه دیگری نیز داشته باشند. تعداد از مهمترین کاربردهای سرور مجازی در ادامه معرفی شده‌اند:

سرور مجازی هاستینگ
میزبانی از وبسایت‌ها با استفاده از VPS یکی از کاربردهای اصلی سرورهای مجازی است که محبوبیت آن روز به روز بیشتر می‌شود. همانطور که از اسم این کاربرد مشخص است، یک سرور مجازی می‌تواند تمام خدمات یک سرور عادی را ارائه دهد. برای مثال، با استفاده از VPS می‌توان یک یا چند وب سایت را اداره کرد. سرورهای VPS برای هاستینگ سایت‌های دارای ترافیک بالا ایده‌آل هستند.
امکان نصب انواع کنترل پنل ها با خرید لایسنس بر روی سرور مجازی امکان پذیر است، کنترل پنل دایرکت ادمین و سی پنل و پلسک برای لینوکس و کنترل پنل پلسک برای ویندوز قابلیت نصب وجود دارد.

بک‌آپ گرفتن از اطلاعات
یکی از مناسب‌ترین راه‌حل‌های برای بک‌آپ گرفتن از حجم عظیم اطلاعات، خرید سرور مجازی است. البته استفاده از سرویس‌های بک آپ  برای تهیه بک‌آپ هزینه کمتری دارد اما در صورت خرید VPS برای این کار، می‌توان استفاده‌های دیگری نیز از آن داشت. البته این به شرطی است که پس از ذخیره اطلاعات، هنوز حجم کافی وجود داشته باشد!

سرور مجازی گیم
طی سال‌های اخیر محبوبیت بازی‌های چندنفره به صورت چشمگیری افزایش پیدا کرد. بسیاری از افراد در انتهای یک روز کاری از طریق انجام بازی‌های آنلاین با دوستان خستگی خود را رفع می‌کنند. هم‌اکنون درصد بالایی از گیمرها بیشتر زمان بازی کردن خود را به عناوین چندنفره آنلاین اختصاص می‌دهند. به همین جهت استفاده از VPS گزینه مناسبی برای هاستینگ بازی‌های آنلاین است.

سرور مجازی استریم
از یک سرور مجازی می توان به عنوان سرور پخش زنده و استریم استفاده کرد تا کاربران زیادی با پهنای باند وسیع بتوانند از آن استفاده کنند.

سرور مجازی برای ایمیل
بسیاری از کسب‌وکارها برای هاست ایمیل هزینه جداگانه‌ای پرداخت می‌کنند. با استفاده از سرورهای مجازی و میزبانی از سرور ایمیل شرکت می‌توان از این هزینه اضافه جلوگیری کرد. حتی ساده‌ترین هاست‌های VPS نیز می‌توانند از سرورهای ایمیل اوپن سورس برای میزبانی از آدرس ایمیل کارکنان پشتیبانی کنند.

سرور مجازی زیرساخت اپلیکیشن
برای فعالان در زمینه توسعه اپلیکیشن، سرورهای مجازی می‌توانند در نقش یک ابزار فوق‌العاده کارآمد عمل کنند. یک سرور VPS به توسعه‎‎‌دهندگان اجازه می‌دهد برنامه خود را در یک محیط زنده آزمایش و باگ‌های آن را رفع کنند و همچنین وب سرویس اپلیکیشن های خود را در آن نصب و به هزاران کاربر اپلیکیشن سرویسدهی کنند.

سرور مجازی ترید
معامله گرهای بورس جهانی و رمز ارزها (کریپتو) به جهت اینکه کشور ایران تحریم است با استفاده از سرور مجازی واقع در کشورهای خارجی میتوانند به صورت ریموت معاملات خود را از طریق یک سیستم عامل ویندوز امن از طریق پروتکل ریموت دسکتاپ انجام دهند و مطمئن باشند که آی پی آن ها نزد صرافی ثابت و معتبر خواهد بود.

سرور مجازی آموزش آنلاین
با استفاده از نرم افزارهای کد باز و رایگان مانند BigBlueButton میتوانید بر روی سرور مجازی یک سامانه رایگان آموزش آنلاین راه اندازی کرده و با دانشجویان به صورت آنلاین در ارتباط باشید.

سرور مجازی ویدیو کنفرانس
با اسفتاده از نرم افزرهای کد باز و رایگان مانند جیتسی می توانید ویدیو کنفرانس شخصی خود را برای سازمان داشته باشید.

 

کلام آخر درباره سرور مجازی
 VPS دسترسی به منابع و کنترل کامل روی سرور را فراهم می‌کند. این نوع از هاستینگ برای وبسایت‌هایی که ترافیک متوسط رو به بالا دارند بهترین گزینه است. همچنین سایت‌های نیازمند منابع سنگین و فروشگاه‌های اینترنتی نیز می‌توانند حساب ویژه‌ای روی سرورهای مجازی بازی کنند.
کسب‌وکارهایی که انتظار رشد سریع دارند نیز می‌توانند از مزایای VSP بهره‌مند شوند. همچنین برای آن دسته از افرادی که به دنبال یک هاستینگ مطمئن با محیطی در حد مقایس تجاری هستند و نمی‌خواهند به اندازه سرورهای اختصاصی هزینه کنند، استفاده از سرورهای مجازی بهترین انتخاب است.