طراحی اعلانی، رویکردی نوین در همکاری با توسعه‌دهندگان
طراحی وب و تجربه کاربری طی سال‌های اخیر دچار تحولات چشمگیری شده است. یکی از مفاهیم نوینی که در این مسیر توجه بسیاری از طراحان و توسعه‌دهندگان را به خود جلب کرده، طراحی اعلانی (Declarative Design) است. این رویکرد برخلاف روش‌های سنتی که بیشتر دستوری (Imperative) و مبتنی بر تعریف گام‌به‌گام عملیات بودند، بر بیان آنچه می‌خواهیم تمرکز دارد، نه چگونه رسیدن به آن.
در این مطلب به بررسی مفهوم طراحی اعلانی، تفاوت آن با طراحی دستوری، نقش آن در همکاری طراحان و توسعه‌دهندگان، و مزایای عملی آن در پروژه‌های مدرن می‌پردازیم.
طراحی اعلانی چیست؟
طراحی اعلانی(Declarative Design) رویکردی است که در آن طراح یا توسعه‌دهنده به‌جای تعریف دقیق مراحل اجرای یک فرآیند، خروجی یا وضعیت نهایی مورد نظر را توصیف می‌کند. به بیان ساده، شما مشخص می‌کنید چه چیزی می‌خواهید و ابزارها یا زبان‌های برنامه‌نویسی وظیفه دارند نحوه رسیدن به آن را مدیریت کنند.
نمونه‌های ملموس از این رویکرد را می‌توان در زبان‌هایی مثل HTML یا CSS مشاهده کرد. وقتی در HTML می‌نویسید:
شما فقط اعلام می‌کنید که یک پاراگراف می‌خواهید، بدون اینکه جزئیات مربوط به نحوه نمایش، مکان‌یابی یا رندر شدن آن در مرورگر را توضیح دهید.
تفاوت طراحی اعلانی و طراحی دستوری
برای درک بهتر، بیایید به تفاوت این دو رویکرد نگاه کنیم:
- طراحی دستوری (Imperative Design)
تمام مراحل اجرای یک وظیفه را مشخص می‌کنید. مثلا برای رسم یک دکمه، باید کدهایی بنویسید که دقیقا تعیین کنند دکمه کجا باشد، چه رنگی داشته باشد و چگونه در تعاملات کاربر واکنش نشان دهد.
- طراحی اعلانی (Declarative Design)
شما ویژگی‌ها و رفتار دکمه را اعلام می‌کنید؛ مثلا «یک دکمه قرمز با متن سفید که در صورت کلیک عملی خاص انجام دهد». مابقی کارها توسط سیستم یا فریم‌ورک مدیریت می‌شود.
مزایای طراحی اعلانی در پروژه‌ها
۱. سادگی و شفافیت:
کدهای اعلانی ساده‌تر و قابل‌خواندن‌تر هستند و همکاری میان تیم‌ها را تسهیل می‌کنند.
۲. افزایش بهره‌وری:
به‌جای صرف وقت برای جزئیات اجرایی، تمرکز تیم‌ها بر روی طراحی و تجربه کاربری باقی می‌ماند.
۳. کاهش خطا:
چون مراحل جزئی توسط سیستم مدیریت می‌شود، احتمال بروز خطای انسانی کاهش می‌یابد.
۴. مقیاس‌پذیری بهتر:
پروژه‌هایی که با رویکرد اعلانی طراحی شده‌اند، قابلیت تغییر و گسترش بیشتری دارند.
هاست وردپرس سرعت وردپرس یا فروشگاه ووکامرس را به بالاترین سرعت و کارايي ممکن می‌رساند.
خرید هاست وردپرس با وب سرور محبوب لایت اسپید و کش لایت اسپید، در پارسدو فراهم است.کانفیگ حرفه ای و نظارت بر سرور به صورت پیوسته توسط تیم فنی پارسدِو انجام خواهد شد.
طراحی اعلانی و همکاری میان طراحان و توسعه‌دهندگان
یکی از چالش‌های همیشگی در پروژه‌های دیجیتال، اختلاف دیدگاه و زبان مشترک میان طراحان و توسعه‌دهندگان است. طراحی اعلانی می‌تواند این فاصله را کاهش دهد.
• برای طراحان:
طراح می‌تواند ایده‌های خود را در قالب مشخصات و ویژگی‌ها بیان کند، بدون نیاز به دانستن جزئیات پیچیده پیاده‌سازی.
• برای توسعه‌دهندگان:
توسعه‌دهنده می‌تواند تمرکز خود را روی منطق و کارکرد سیستم بگذارد و از ابزارهای اعلانی برای پیاده‌سازی سریع‌تر و دقیق‌تر استفاده کند.
این هم‌افزایی باعث می‌شود فرایند توسعه نرم‌افزار سریع‌تر و با کیفیت بالاتری انجام شود.
نمونه‌های کاربردی طراحی اعلانی
- React.js و Vue.js این فریمورک‌ها امکان طراحی رابط کاربری را به‌صورت اعلانی فراهم می‌کنند. توسعه‌دهنده مشخص می‌کند UI در چه حالتی چگونه باشد و کتابخانه خودش تغییرات DOM را مدیریت می‌کند.
- CSS Grid و Flexbox فقط مشخص می‌کنید که المان‌ها چگونه کنار هم قرار گیرند، بدون نیاز به محاسبات دستی برای اندازه یا موقعیت آنها.
- SQL در پایگاه داده، شما فقط اعلام می‌کنید «چه داده‌ای» نیاز دارید و موتور دیتابیس خودش تصمیم می‌گیرد «چطور» آن را واکشی کند.
آینده طراحی اعلانی
با رشد فناوری‌های ابری، میکروسرویس‌ها و هوش مصنوعی، نیاز به رویکردهای ساده‌تر و شفاف‌تر بیش از پیش احساس می‌شود. طراحی اعلانی به‌عنوان روشی نوین در مدیریت پیچیدگی‌ها، نه تنها در طراحی رابط کاربری بلکه در زمینه‌های گسترده‌تری مانند زیرساخت به‌عنوان کد (IaC) و توسعه نرم‌افزارهای ابری نیز کاربرد پیدا کرده است.
جمع‌بندی
طراحی اعلانی (Declarative Design) یک رویکرد نوین است که تمرکز را از چگونگی انجام کار به چه چیزی می‌خواهیم تغییر می‌دهد. این تغییر زاویه دید، نه تنها موجب افزایش بهره‌وری و کاهش خطاها می‌شود، بلکه همکاری میان طراحان و توسعه‌دهندگان را ساده‌تر می‌سازد.
با توجه به سرعت رشد فناوری‌های مدرن، می‌توان انتظار داشت که طراحی اعلانی به یکی از ارکان اصلی توسعه نرم‌افزار و طراحی تجربه کاربری در سال‌های آینده تبدیل شود.