ارزیابی آسیب پذیری (Vulnerability) چیست؟

آیا می‌دانید که 98 درصد از اپلیکیشن‌های وب در برابر حملات سایبری آسیب پذیر هستند؟ از آنجایی که شیوه‌های حمله سایبری با فناوری‌های در حال توسعه پیچیده‌تر می‌شوند، انجام اسکن‌های مکرر سیستم و سرور برای جستجوی نقاط دسترسی بالقوه آسیب‌پذیر و رفع آنها مهم است. اینجاست که ارزیابی آسیب‌پذیری (Vulnerability Assessment) اهمیت خود را ثابت می‌کند.

در این مطلب ما به تجزیه و تحلیل آسیب‌پذیری در هک اخلاقی می‌پردازیم، اهمیت آن را به عنوان ابزار مدیریت ریسک تشریح نموده و سایر جنبه‌های حیاتی را برای ابهام‌زدایی از ارزیابی آسیب‌پذیری دنبال می‌کنیم.

ارزیابی آسیب پذیری چیست؟

ارزیابی آسیب پذیری هکرهای اخلاقی را قادر می‌سازد تا به طور فعال نقاط ضعف موجود در سیستم‌ها، برنامه‌ها و شبکه‌های کامپیوتری را شناسایی، ارزیابی و رتبه بندی کنند که به عنوان یک مولفه اساسی هک اخلاقی عمل می‌کند و بینش‌های ضروری را برای افزایش امنیت سیستم و دفاع در برابر تهدیدات احتمالی موجودات مخرب در اختیار ما قرار می‌دهد.

اهمیت ارزیابی آسیب پذیری

از آنجایی که ارزیابی آسیب‌پذیری یک تحلیل ساختاریافته از سیستم‌ها و شبکه‌های کامپیوتری برای یافتن نقاط ضعف احتمالی سیستم است، استراتژی دفاعی هر سازمانی به شدت بر تحلیل آسیب‌پذیری متکی است و به عنوان یک فرآیند فعال عمل می‌کند که نقاط ضعف را قبل از سوء استفاده مجرمان سایبری ارزیابی می‌نماید.

• شناسایی تهدیدهای پیشگیرانه: با انجام اسکن آسیب پذیری، هکرهای اخلاقی می توانند تهدیدات بالقوه را شناسایی کنند، به طور خاص رایج ترین آسیب پذیری‌های مورد سوء استفاده سایر نهادهای مخرب را مورد هدف قرار دهند. این رویکرد تضمین می‌کند که اقدامات پیشگیرانه قبل از وقوع هرگونه مصالحه اجرا می‌شود.
• خطر سوء استفاده را کاهش می‌دهد: شناسایی و اصلاح آسیب پذیری ناشی از مشکل منطقی در احراز هویت یا هر گونه ضعف امنیتی دیگر به طور فعال خطر سوء استفاده را به حداقل می‌رساند. این گام مهم برای جلوگیری از دسترسی غیرمجاز و ایمن سازی داده‌های حساس برای کاهش خطر در برابر بهره برداری‌های احتمالی ضروری است.
• امنیت احراز هویت را افزایش می‌دهد: تجزیه و تحلیل عمیق اغلب نشان می‌دهد که آسیب پذیری‌ها به دلیل مسائل منطقی در مکانیسم احراز هویت ایجاد شده‌اند. هکرهای اخلاقی با ایجاد پیشرفت در پروتکل‌های امنیتی و کاهش خطر دسترسی غیرمجاز، امنیت احراز هویت را افزایش می‌دهند.
• یکپارچه برای امنیت سایبری: در امنیت سایبری، شناسایی آسیب‌پذیری‌های شناخته شده، از جمله آشکارسازی واضح نقاط ضعف در یک سیستم یا یک شبکه، بسیار مهم است. این امر بر اهمیت فوق‌العاده‌ای که برای انجام ارزیابی‌های آسیب‌پذیری داده می‌شود، تاکید می‌کند.
• تلاش‌های اصلاحی را راهنمایی می‌کند: ارزیابی آسیب‌پذیری، آسیب‌پذیری‌هایی را شناسایی می‌کند که می‌توان از آنها بهره‌برداری کرد، بنابراین اولویت‌بندی هدفمند و اجرای موثر تلاش‌های اصلاحی را هدایت می‌کند.

سازمان‌ها می‌توانند با شناخت چهار نوع آسیب‌پذیری، رویکردی جامع به دفاع سایبری را تضمین کنند.

چهار نوع اصلی آسیب‌پذیری چیست؟

• آسیب پذیری نرم افزار
• آسیب پذیری سخت افزاری
• آسیب پذیری پیکربندی
• آسیب پذیری عملیاتی

درک این آسیب‌پذیری‌ها به هکرهای اخلاقی اجازه می‌دهد تا استراتژی‌های امنیتی خود را مطابق با آن تنظیم کنند. بنابراین، آنها برای محافظت قوی در برابر تهدیدات احتمالی مجهزتر هستند.

فرآیند ارزیابی آسیب پذیری چگونه کار می کند؟

از طریق یک رویکرد ساختاریافته، هدف تجزیه و تحلیل آسیب پذیری تقویت محیط IT در برابر تهدیدات سایبری است. در اینجا یک رویکرد گام به گام مختصر است که هکرهای اخلاقی از آن برای تجزیه و تحلیل آسیب پذیری استفاده می کنند.

1.  شناسایی - شناسایی آسیب‌پذیری‌ها در سیستم‌ها، شبکه‌ها و برنامه‌ها

2. تجزیه و تحلیل - ارزیابی تاثیر و قابلیت بهره برداری از این آسیب پذیری‌ها

3. اولویت بندی - دسته بندی آسیب پذیری‌ها بر اساس شدت و آسیب احتمالی آنها

4. اصلاح - مشاوره در مورد یا اجرای اصلاحات برای کاهش خطر

انواع ارزیابی آسیب پذیری

پس از بررسی معنای ارزیابی آسیب‌پذیری ذاتی، دانستن انواع مختلف آن می‌تواند به شما در درک نحوه محافظت در برابر حملات سایبری کمک کند. بیایید انواع مختلف تجزیه و تحلیل آسیب پذیری را بررسی کنیم:

• اسکن مبتنی بر میزبان (هاست)

اسکن Host-based با بررسی کامپیوترها یا سرورهای خاص از نظر آسیب‌پذیری‌ها در نرم‌افزار، سیستم‌عامل و پیکربندی‌ها، سیستم‌های فردی را به شدت ایمن می‌کند. این فرآیند با نصب اسکنرهای جداگانه بر روی سیستم‌های میزبان انجام می‌شود.

• اسکن شبکه

اسکن شبکه به ارزیابی آسیب پذیری اشاره دارد که ارزیابی را برای شناسایی نقاط ضعف سیستم یا شبکه اجرا می‌کند. از روترها گرفته تا فایروال‌ها، اسکن شبکه زیرساخت شبکه را از نظر آسیب پذیری‌هایی که ممکن است کل شبکه سازمانی را به خطر بیندازند، ارزیابی می‌کند.

• اسکن شبکه وایرلس

این مطالعه بر روی امنیت شبکه‌های وایرلس تمرکز دارد. با ارزیابی و طبقه بندی لاگ‌ها برای هر دستگاه وتیرلس شناسایی شده، نقاط ورودی بالقوه برای دسترسی غیرمجاز یا رهگیری داده‌ها را تشخیص می‌دهد.

• اسکن دیتابیس

شناسایی آسیب‌پذیری‌ها در سیستم‌های دیتابیس، که به طور بالقوه می‌تواند منجر به دسترسی غیرمجاز یا از دست رفتن داده‌ها شود، یک اقدام ضروری برای مقابله با هرگونه نفوذ احتمالی است. اسکن دیتابیس، در این مورد، بستری قوی برای حفاظت از اطلاعات حساس ایجاد می‌کند. این فرآیند شامل اجرای ارزیابی روی پایگاه‌های داده با استفاده از اعتبارنامه‌های مناسب برای بازیابی یک نمای جامع است.

• اسکن‌ اپلیکیشن

این نوع ارزیابی آسیب‌پذیری به طور فعال بردارهای حمله رایج، مانند تزریق SQL یا  cross-site scripting در وب و برنامه‌های نرم‌افزاری را با کمک ابزارهای اسکن خودکار (به عنوان مثال: Acunetix، AppScan و Blacklock) جستجو می‌کند. این ابزارها به عنوان ابزارهای دسته بندی تست امنیت برنامه‌های کاربردی داینامیک (DAST) تایید شده‌اند که بر اعتبار آنها می‌افزاید.

درک این انواع ارزیابی آسیب پذیری می‌تواند به سازمان‌ها در انتخاب روش مناسب برای نیازهای خاص خود کمک کند. با این حال، برای کسانی که به دنبال ایجاد یک حرفه در این زمینه هستند، هک اخلاقی می تواند یک انتخاب استثنایی برای به دست آوردن دیدگاه گسترده تر باشد. این به شما بینش عمیق تری در مورد ایمن سازی جنبه های مختلف زیرساخت فناوری اطلاعات و قضاوت در مورد علائم اولیه نفوذ مخرب می‌دهد.

رایج‌ترین آسیب پذیری‌های برنامه های وب

وب مملو از آسیب‌پذیری‌های رایج و غیرمعمول است که می‌تواند از نفوذ ساده تا جاسازی باگ‌ها تا سرقت داده‌های سازمانی در مقیاس بزرگ را شامل شود. از اولین هفته سال 2024، کاربران جهانی وب حدود 612 آسیب پذیری جدید فناوری اطلاعات را کشف کردند.
در ادامه برخی از رایج ترین آسیب پذیری‌هایی که آزمایش کننده‌ها اغلب با آنها مواجه می‌شوند، آورده شده است. این موارد عبارتند از:

1. SQL Injection
2. XSS یا Cross-site Scripting
3. CSRF
4. تنظیمات اشتباه امنیتی
5. حملات پیمایش مسیر
6. پیکربندی اشتباه امنیتی

پرداختن به این آسیب‌پذیری‌ها در محافظت از برنامه‌های کاربردی وب در برابر نفوذ بسیار مهم است.

ابزارهای ارزیابی آسیب پذیری

به منظور رسیدگی به آسیب پذیری‌های ذکر شده، هکرهای اخلاقی به فهرست متنوعی از ابزارهای ارزیابی آسیب پذیری نیاز دارند. در اینجا برخی از برجسته ترین آنها در این صنعت آورده شده است:

با استفاده از ابزارهای ارزیابی پیشرو، کل فرآیند ارزیابی آسیب‌پذیری را خودکار کنید. این ابزارها برای شناسایی موثر آسیب پذیری ها ضروری هستند.

• Acunetix
• Nessus
• Qualys
• OpenVAS
• Nikto
• Tripwire IP360
• Netsparker

با استفاده از ابزارهای ارزیابی پیشرو، کل فرآیند ارزیابی آسیب‌پذیری را خودکار کنید. این ابزارها برای شناسایی موثر آسیب پذیری ها ضروری هستند.

تفاوت ارزیابی آسیب‌پذیری و تست نفوذ چیست؟

اکنون که درک کاملی از ارزیابی آسیب‌پذیری داریم، دقیقا چه چیزی آن را از نقش یک تست‌کننده نفوذ متمایز می‌کند. در این بخش نحوه درک تفاوت بین ارزیابی آسیب پذیری و تست نفوذ آمده است:

نتیجه گیری

یک جنبه غیر قابل جایگزین امنیت سایبری، ارزیابی آسیب پذیری به عنوان یک رویکرد پیشگیرانه برای شکست تعداد فزاینده حملات سایبری عمل می‌کند. با درک و اجرای استراتژی‌های موثر در تحلیل آسیب پذیری، تهدیدات بالقوه را شناسایی و کاهش می‌دهد. بنابراین، سازمان‌ها می‌توانند تغییرات قابل توجهی در موضع امنیتی خود ایجاد کنند.