راهنمای جامع ابزارهای کدنویسی حسی
اگر اهل وبگردی در حوزه فناوری و به ویژه در X و YouTube باشید، احتمالا با واژگان نوظهور جدیدی مانند وایب کدینگ (Vibe Coding) مواجه شدهاید. به زبان ساده، وایب کدینگ شکلی جدید از برنامهنویسی است که در این روش بهجای اینکه مرحلهبهمرحله به سیستم بگویید چطور کاری را انجام دهد، فقط میگویید چه چیزی میخواهید و سیستم خودش راه انجام آن را پیدا میکند.
قبل از اینکه وارد بحث شویم، بیایید ابزارهای کدنویسی حسی را در چند دسته کلی از آنچه مردم به دنبال ساخت آن هستند، تقسیم کنیم.
برنامه فولاستک
یک اپلیکیشن فولاستک معمولا شامل بخشهای مختلفی مانند رابط کاربری (UI)، منطق بکاند و فراخوانیهای API، پایگاه داده، ادغام سرویسها و فرایندهای ذخیرهسازی است. اگر یک ایده تجاری داشته و قصد دارید نرمافزار یا محصولی را عرضه کنید، این همان ساختاری است که به آن نیاز دارید. در چنین حالتی، علاوه بر اجزای یادشده، دو عنصر کلیدی دیگر نیز اهمیت پیدا میکند، احراز هویت کاربران و سیستم پرداخت.
پس از تکمیل توسعه، لازم است برنامه را روی یک سرور مستقر کنید تا کاربران بتوانند از طریق یک آدرس اینترنتی (URL) به آن دسترسی داشته باشند. در گذشته، ساخت یک اپلیکیشن فولاستک به تیمهای متعدد و مدتزمان طولانی نیاز داشت. اما امروزه میتوان یک برنامه فولاستک را در مدت یک روز ایجاد و آماده ارائه کرد.
بیایید ابتدا به ابزارهای کدنویسی هوش مصنوعی با محوریت رابط کاربری که میتوانند برای ساخت اپلیکیشنهای فولاستک استفاده شوند، نگاهی بیندازیم. با استفاده از این ابزارها نه تنها میتوانید اپلیکیشنها را تولید و بلافاصله مشاهده کنید، بلکه میتوانید روی عناصر خاصی در اپلیکیشن کلیک کرده و از ابزار هوش مصنوعی بخواهید بخشهای خاصی از رابط کاربری را تغییر دهد.
Tempo
Tempo کاملا برای برنامهنویسان بدون کد ساخته نشدهاند، اما کنترلهای نسبتا خوبی هم برای برنامهنویسان کمکد (low-code) و هم برای برنامهنویسان سطح متوسط دارد. با Tempo میتوانید فناوری احراز هویت و بکاند را در ابتدای پروژه انتخاب کنید و یکی از ویژگیهای خوب آن این است که سند الزامات محصول (PRD) و نمودارهای جریان کاربر را نیز همراه با کد تولید میکند و میتوانید به صورت بصری یا مستقیم با اعلانهای هوش مصنوعی یا با خروجی گرفتن از کد و استفاده از PRD برای تکرار کد با سایر ابزارهای کدنویسی هوش مصنوعی، اجزای جدید را اضافه کنید. نمودار کلی جریان کاربر همچنین راهی بسیار جذاب برای تجسم سفر کاربر برنامه شما به روشی کارآمد است.
با Tempo ، میتوانید ادغام پرداخت را با Stripe و Polar ایجاد نموده و احراز هویت و پایگاه داده را با Supabase یا Convex فعال کنید.
Bolt.new
مشابه Tempo، ابزار Bolt.new که توسط Stackbliz ساخته شده، امکان ساخت یک برنامه کامل با استفاده از هوش مصنوعی به صورت بصری را فراهم میکند. یکی از ویژگیهای منحصر به فرد آن، وارد کردن مستقیم طرحها از یک حساب کاربری Figma و تبدیل آنها به کد (برنامه) است.
پلتفرم Stackblitz مفهوم کانتینرهای وب را معرفی کرده است که به Node.js امکان میدهد مستقیم در مرورگر اجرا شود. این ویژگی به این معناست که نهتنها میتوانید از دستورات هوش مصنوعی برای طراحی بصری برنامه استفاده کنید، بلکه قادر خواهید بود کل کد پایه را در محیطی شبیه به Visual Studio IDE که در مرورگر اجرا میشود (Stackblitz) مشاهده و ویرایش کنید. این قابلیت امکان اعمال تغییرات مستقیم در کد را بهصورت آنی فراهم میکند و همچنین میتوانید افزونههای VS Code را اضافه کنید تا تجربه برنامهنویسی خود را در محیطهای محاسباتی مختلف یکپارچه و سازگار نگه دارید.
Bolt.new همچنین با Supabase یکپارچه شده است و این امکان را فراهم میکند که هم فرآیندهای احراز هویت و هم عملیات استاندارد CRUD در پایگاه داده بکاند را بهسادگی ایجاد کنید.
علاوه بر این، به تازگی قابلیت ایمپورت پروژهها از GitHub به این سرویس اضافه شده است. به این معنا که میتوانید یک برنامه موجود را وارد محیط Stackblitz کرده و توسعه آن را ادامه دهید. با این حال، برنامههایی که به Stackblitz وارد میکنید، در حال حاضر قابل استفاده مستقیم در Bolt.new نیستند، اما در صورت اضافه شدن این قابلیت توسط تیم سازنده در آینده، این ویژگی میتواند بسیار کاربردی و مفید باشد.
Lovable.dev
احتمالا کاربرپسندترین ابزار هوش مصنوعی فولاستک که باید بررسی کنید، Lovable.dev است. این ابزار ویژگیهای بسیار مشابهی با Bolt.new و Tempo دارد. میتوانید با استفاده از پرامپت هوش مصنوعی، یک برنامه کامل بسازید و مستقر کنید و یکی از ویژگیهای منحصر به فرد Lovable این است که میتوانید بخشهایی از یک برنامه یا صفحه وب را انتخاب و از هوش مصنوعی بخواهید تغییرات بسیار هدفمند و خاصی ایجاد کند.
همچنین برای عملیات احراز هویت و CRUD پایگاه داده با Supabase یکپارچه شده و میتوانید مخزن گیتهاب خود را به برنامه متصل کنید. این بدان معناست که میتوانید روی کد بیس خود خارج از Lovable کار کرده و وقتی به شاخه اصلی push میدهید، Lovable به طور خودکار pull مینماید، بنابراین میتوانید بین نوشتن کد در ویرایشگر کد یا استفاده از رابط کاربری بصری Lovable به عقب و جلو بروید.
سایر ابزارها
چند ابزار دیگر درست مانند سه مورد بالا وجود دارد، اما برای اینکه این مطلب خیلی طولانی نشود، فقط به این موارد اشاره میکنم اما وارد جزئیات نمیشوم زیرا بسیار شبیه به هر سه مورد بالا هستند:
Replit
ایجنت Replit به شما امکان میدهد برنامههایی را با استفاده از دستورات هوش مصنوعی بسازید و مستقیم در یک رابط کاربری واحد در Replit به یک سرور پروداکشن مستقر کنید.
Base44
ابزار دیگری است که بسیار شبیه به موارد بالا است، اما قالب اولیه سادهتری دارد و به نظر میرسد که بیشتر برای توسعهدهندگان پیشرفتهتر مناسب است.
حالا که ابزارهای بصری را بررسی کردیم، بیایید به برخی از ابزارهای ویرایشگر کد که در ساخت برنامهها بسیار محبوب شدهاند، نگاهی بیندازیم. در خود این دسته، یا فورکهای VS Code یا اکستنشنهایی وجود دارند که درون VS Code قرار میگیرند. من افزونههای VS Code را ترجیح میدهم زیرا میتوانم ابزارها را در صورت نیاز بدون تغییر تجربهام تغییر دهم و به یک ابزار یا یک روش برای انجام کارها برای یک پایه کد یکسان وابسته نیستم.
فورکهای VS Code
Cursor
Cursor یکی از نخستین ابزارهایی است که مفهوم کدنویسی حسی را وارد جریان توسعه نرمافزار کرد. این پلتفرم ابتدا بهعنوان ابزاری برای گفتگو با هوش مصنوعی و دریافت تکمیلها یا اصلاحات کد معرفی شد. تنها چند هفته بعد، با معرفی قابلیتComposer که به کاربران اجازه میداد مستقیم به عامل هوش مصنوعی دستور دهند تا تغییرات موردنظر را روی کد اعمال کند، Cursor و کل این حوزه تحول چشمگیری داشتهاند.
در تازهترین توسعه، Cursor از سرورهای MCP هم پشتیبانی میکند که باعث میشود کاربران بتوانند ابزارها و سرویسهای آماده را فراخوانی نموده و با کمک دستورات هوش مصنوعی، روند ساخت یک برنامه کامل را سرعت دهند.
با این حال، یکی از نقاط ضعف Cursor پیچیدگی روزافزون آن است. این ابزار بهدلیل اضافه شدن قابلیتهای متعدد و گاهی غیرضروری، برای پروژههایی با کدبیس بزرگ میتواند چالشبرانگیز شود. در چنین شرایطی لازم است فایلهای Rules و فایلهای زمینه (Context Files) را بهطور مداوم تنظیم و بهروزرسانی کنید تا Cursor مسیر را گم نکند، کارهای غیرضروری انجام ندهد، یا مشکلاتی را که قبلا برطرف شدهاند دوباره تکرار نکند.
Windsurf
Windsurf هم یکی از انشعابهای VS Code بهشمار میآید و از نظر امکانات، شباهتهای فراوانی با Cursor دارد. از منظر تجربه کاربری، محیط Windsurf روانتر و خوشساختتر به نظر میرسد، با این حال خروجی مدلهای هوش مصنوعی در آن معمولا تفاوت چشمگیری با Cursor ندارد. دلیل این موضوع آن است که Windsurf هنوز فاقد یک سیستم زمینهسازی پایدار و کامل برای کل کدبیس است و همچنان در حال توسعه و تکامل قرار دارد.
این ابزار، همانند Cursor، از سرورهای MCP پشتیبانی میکند. یکی از قابلیتهای تازهای که Windsurf ارائه کرده و در حال حاضر در Cursor دیده نمیشود، پیشنمایش مستقیم برنامه در داخل محیط ویرایشگر است، قابلیتی کاربردی که میتواند سرعت توسعه و تست را افزایش دهد. با این حال انتظار میرود این ویژگی در آینده نزدیک به سایر ابزارهای مشابه نیز اضافه شود.
Trae
Trae یکی دیگر از انشعابهای VS Code است که توسط تیم سازندگان TikTok توسعه یافته است. این ابزار از نظر تجربه کاربری عملکرد بسیار روان و مطلوبی ارائه میدهد و طرح رایگان آن هم نسبت به بسیاری از رقبا سخاوتمندانهتر است.
با این حال، Trae فاقد یکپارچگی با سرورهای MCP است، موضوعی که باعث میشود امکان استفاده از آن بهعنوان یک محیط کامل برای ساخت و اجرای تمام بخشهای یک برنامه فراهم نباشد. همچنین این ابزار از مدیریت زمینه (Context Management) قوی برخوردار نیست، بنابراین برای کار روی کدبیسهای بزرگ، پروژههای موجود، یا همکاری تیمی چندنفره، کارایی محدودی خواهد داشت و نمیتواند نیازهای حرفهای را بهطور کامل برآورده کند.
برای پروژههای مهم خود به دنبال سرور مطمئن هستید؟ خرید سرور مجازی با IP ثابت و سرعت بالا در پارسدو، گزینهای ایدهآل است.
اکستنشنهای VS Code
افزونههای VS Code در واقع ابزارهای هوش مصنوعی هستند که میتوان آنها را بهسادگی وارد جریان کاری فعلی توسعه کد کرد و با توجه به سرعت بالا و تغییرات مداوم این حوزه، هر زمان لازم باشد اضافه، حذف یا جایگزین کرد.
Amp
Amp بهعنوان یک عامل کدنویسی مستقل منتشر شد و اکنون هم بهصورت افزونه برای VS Code و هم بهعنوان یک رابط خط فرمان (CLI) در دسترس است.
ویژگی برجسته Amp این است که برای تیمها طراحی شده و بهطور خاص مهندسانی را هدف قرار میدهد که وسواس بالایی روی کیفیت و دقت خروجی دارند.
Amp از مدل پرداخت بر اساس توکن استفاده میکند، بنابراین محدودیتی برای مصرف توکن یا استفاده از ابزار اعمال نمیشود. این موضوع باعث میشود مدل بتواند کارها را بدون مصالحه و مطابق با استانداردی که برای بهترین نتیجه طراحی شده، انجام دهد.
از زمان انتشار، کاربران در شبکه X بازخوردهای مثبتی درباره عملکرد آن ارائه کردهاند.
Amp همچنین دارای قابلیت موضوعات قابل اشتراکگذاری برای تیمها است، قابلیتی که به اعضای تیم اجازه میدهد از مکالمات و تعاملات یکدیگر با عامل هوشمند یاد بگیرند و تجربه مشترکی بسازند.
در نهایت، در دسترس بودن نسخه CLI به مهندسانی که روی گردشکارهای قطعی، بهویژه در محیطهای لینوکسی، کار میکنند این امکان را میدهد که با اتصال NLP به Amp، جریانهای کاری خودکار و پیشرفته ایجاد کنند.
Augment
Augment یک افزونه VS Code است که با مخازن موجود پروژه ادغام میشود و ابتدا کل پایگاه کد را فهرستگذاری و سپس تحلیل میکند. در نسخه رایگان، ابزار اعلام میکند که از کد شما برای آموزش مدل خود استفاده خواهد کرد، موضوعی که ممکن است برای برخی کاربران نگرانکننده یا ناامیدکننده باشد.
اگر با این مسئله مشکلی نداشته باشید، پس از اتمام مرحله ایندکسینگ، میتوانید از Augment برای طرح پرسش درباره کد، جستجوی بخشهای مرتبط یا دریافت پیشنهادها و تکمیلهای هوشمندانه استفاده کنید.
در زمان نگارش این مطلب، Augment فاقد حالت عامل (Agent Mode) بوده و همچنین از سرورهای MCP پشتیبانی نمیکند. به همین دلیل، در مقایسه با برخی ابزارهای مدرنتر، امکانات تعاملی و اتوماسیون محدودتری ارائه میدهد.
Continue
Continue از نظر عملکرد شباهت زیادی به Cursor دارد، چون هم حالت چت و هم حالت عامل (Agent Mode) را ارائه میدهد و علاوه بر این، با سرورهای MCP نیز یکپارچه شده است. این ابزار میتواند کل کدبیس پروژه را فهرستبندی کند، اما همچنان لازم است کاربران فایلها و پوشههای مهم را مشخص کنند تا زمینه دقیقتری در اختیار مدل قرار گیرد.
یکی از نکات مثبت Continue، پشتیبانی آن از ادغام با سرویسهای MCP است. این قابلیت به شما اجازه میدهد ابزارهای خارجی مانند Brave Search یا Firecrawl را به آن متصل کنید و از آنها برای تولید زمینه و اطلاعات تکمیلی استفاده نمایید. این موضوع باعث میشود Continue در پروژههایی که نیازمند دادههای بیرونی یا تحلیلهای گستردهتر هستند، کارآمدتر و انعطافپذیرتر باشد.
Cline
Cline افزونهای برای VS Code است که بسیاری از ویژگیهای Cursor و Windsurf را ارائه میدهد، با این تفاوت که به جای یک انشعاب کامل VS Code، بهصورت یک افزونه مستقل عمل میکند. تمرکز اصلی ویژگیهای عامل Cline بر اتوماسیون وظایف است و به توسعهدهندگان امکان میدهد وظایف پیچیده را توصیف کنند تا ابزار آنها را تجزیه کرده و گام به گام پیادهسازی نماید.
برای تغییرات رابط کاربری، Cline قادر است ساختار اجزا را تحلیل کند و پیشنهاداتی ارائه دهد که ثبات بصری را حفظ میکنند. یکی از ویژگیهای متمایز این ابزار، قابلیت پیشبینی کد (Code Prediction) است، به این معنا که Cline بر اساس الگوهای کدنویسی قبلی و زمینه فعلی، پیشبینی میکند توسعهدهنده ممکن است در مرحله بعد به چه چیزی نیاز داشته باشد.
با این حال، Cline مصرف توکن بالایی دارد و این موضوع میتواند هزینه استفاده از آن را بالا ببرد، بهویژه اگر قصد داشته باشید آن را در حالت YOLO اجرا کنید. این نکته برای پروژههای بزرگ یا طولانی مدت اهمیت ویژهای دارد.
Sourcegraph
Sourcegraph یکی از بهترین ابزارها برای توسعهدهندگان حرفهای است که قصد دارند روی پایگاههای کد بزرگ و موجود کار کنند و با تیمهای چندنفره همکاری داشته باشند. این ابزار یکپارچهسازی سازمانی مخازن را ارائه میدهد و از سیستمهای کنترل نسخه متنوع و پایگاههای کد در مقیاس بزرگ پشتیبانی میکند.
با استفاده از Sourcegraph میتوان صدها مخزن را به هم متصل کرد، در آنها جستجو انجام داد و بینشهای تحلیلی به دست آورد. علاوه بر این، امکان اجرای تغییرات دستهای مانند بازسازی کد، بهروزرسانی کتابخانهها یا رفع مشکلات امنیتی نیز فراهم است. به تازگی افزونه VS Code به نام Cody معرفی شده که با Sourcegraph یکپارچه شده و علاوه بر تکمیل کد، از قابلیتهای جستجو و مدیریت زمینه نیز پشتیبانی میکند و امکان چت با هوش مصنوعی را نیز فراهم میآورد.
ویژگی متمایز Sourcegraph، قابلیت آگاهی از مخزن متقابل (Cross-Repository Awareness) است. این قابلیت به توسعهدهندگان اجازه میدهد نحوه استفاده و اشتراکگذاری کد در پروژههای متعدد را درک کنند و به همین دلیل، این ابزار برای سازمانهای بزرگ و پروژههای پیچیده ارزش ویژهای دارد.
سایر ابزارها
در این حوزه، دو ابزار دیگر هم وجود دارند که شایسته ذکر هستند:
Fynix
Fynix با قابلیت ردیابی تکامل کد متمایز میشود. این ویژگی به توسعهدهندگان کمک میکند تا تغییرات کد در طول زمان را بهتر درک کنند و برنامهریزی و اجرای اصلاحات مداوم را آسانتر نماید.
Pythagora
رابط کاربری Pythagora کمی نیاز به عادت دارد، اما برای توسعه برنامههای کاملا جدید مبتنی بر Node بسیار مناسب است. با این حال، وقتی این ابزار را روی یک پایگاه کد موجود امتحان کردم، کاربرد و کارایی محدودی داشت و به اندازه پروژههای نو مناسب نبود.
در نهایت، این دو ابزار مستقل نمونههایی از گزینههای موجود هستند و به عنوان بخشی از آخرین دسته ابزارهای مستقل در زمینه کدنویسی هوشمند قابل توجهاند.
ابزارهای مستقل
در این بخش، به برخی از ابزارهای مستقل هوش مصنوعی برای توسعه نرمافزار میپردازیم که ویژگیهای منحصربهفردی ارائه میدهند:
Devin
Devin با ترکیب ادغام Git و قابلیتهای پیشرفته درک کد، به مخازن موجود متصل میشود. ویژگیهای جستجوی کدبیس و زمینه آن قابل توجه است و میتواند ساختارهای پیچیده پروژه و وابستگیها را در کدبیسهای بزرگ تحلیل کند. نقطه قوت اصلی Devin، قابلیتهای عاملمحور آن است که امکان عمل کردن بهعنوان یک توسعهدهنده مستقل را فراهم میکند، یعنی میتواند با حداقل دخالت انسانی، کد را برنامهریزی، پیادهسازی، دیباگ و تست کند. نکتهای که Devin را متفاوت و کمی عجیب میکند، ارتباط تنها از طریق Slack است، بنابراین اگر در یک تیم کوچک یا تکنفره کار میکنید، نیاز به Slack خواهید داشت.
Aider
Aider یک ابزار مبتنی بر ترمینال است که برای کاربران حرفهای طراحی شده است. این ابزار ادغام مخازن از طریق خط فرمان و Git را ساده میکند و وارد کردن آن در گردشکار توسعه موجود آسان است. قابلیتهای زمینه کدبیس Aider بر درک ساختار محلی کد و حفظ سازگاری با الگوهای موجود تمرکز دارد. ویژگیهای عاملمحور آن امکان عمل کردن بهعنوان یک برنامهنویس دوم را فراهم میکند، یعنی تغییرات درخواستی را پیادهسازی میکند و در عین حال از زمینه گسترده کدبیس آگاهی دارد. قابلیتهای اصلاح رابط کاربری آن محدودتر است و بیشتر بر اجزای عملکردی تمرکز دارد تا سیستمهای طراحی. ویژگی متمایز Aider، رویکرد توسعه مبتنی بر مکالمه است، توسعهدهندگان تغییرات را به زبان طبیعی توصیف میکنند و Aider آنها را پیادهسازی میکند، در حالی که یک رابط مکالمهای برای توضیحات و اصلاحات حفظ میشود.
Claude Code
شرکت Anthropic به تازگی ابزار Claude Code را منتشر کرده است که بیشتر یک ابزار مبتنی بر ترمینال است. ویژگی منحصربهفرد آن این است که ابتدا کد بیس را میخواند و درک میکند و سپس از این اطلاعات برای چت و اعمال تغییرات استفاده میکند. این ابزار همچنین حافظه خود را در یک فایل Markdown حفظ میکند که میتواند ویرایش شود و برای جلسات آینده مورد استفاده قرار گیرد. قابلیتهای عاملانه Claude Code بیشتر بر اتوماسیون وظایف و کمک به توسعهدهنده تمرکز دارند تا اجرای کامل کدنویسی مستقل.
نکته قابل توجه این است که Claude Code در حال حاضر گرانترین ابزار این دسته است و مصرف توکن بالایی دارد. به عنوان مثال برای یک مجموعه ساده از تغییرات، در عرض چند ساعت حدود ۵ دلار توکن مصرف شد. همچنین در حال حاضر فقط مدل Claude را پشتیبانی میکند.
جمعبندی
در این مطلب، دستههای مختلف ابزارهای هوش مصنوعی برای کدنویسی حسی (Vibe Coding) بررسی شده و مزایا و معایب هر یک مورد تحلیل قرار گرفت. واقعیت این است که در حال حاضر نمیتوان تنها به یک ابزار برای توسعه و نگهداری کامل یک برنامه اتکا کرد. بیشتر این ابزارها برای مرحله اولیه توسعه (روز صفر، یعنی ساخت برنامه جدید) طراحی شدهاند و هنوز در انجام وظایف مربوط به مراحل بعدی (روز یک به بعد) با محدودیتهایی مواجه هستند. با این حال، ابزارهایی مانند Sourcegraph، Claude Code و Continue امیدوارکننده به نظر میرسند و پتانسیل دارند در آینده وظایف پیچیدهتر کدنویسی را به شکل موثرتری انجام دهند.