اوبونتو 24 - Ubuntu 24.04 (Noble Numbat)

نسخه نهایی و پایدار اوبونتو 24.04 آماده و برای دانلود در دسترس است. اوبونتو 24.04 با نام Noble Numbat که از نوع پشتیبانی بلند مدت (LTS) است و شامل مجموعه‌ای از ویژگی های جدید از installer دسکتاپ پیشرفته و جدیدترین نسخه گنوم گرفته تا پیشرفت‌های بازی و یک کرنل لینوکس جدید می‌باشد.
 

به عنوان یک نسخه پشتیبانی طولانی مدت، Ubuntu 24.04 LTS  پنج سال به روز رسانی برنامه‌های منتخب، اصلاحات امنیتی، ارتقای کرنل و سایر علاقه مندان  و 5 سال دیگر پوشش امنیتی گسترده را از طریق Ubuntu Pro دریافت می‌کند. علاوه بر این، مشتریان سازمانی می توانند 2 سال پوشش اضافی خریداری کنند تا در مجموع 12 سال از امروز پشتیبانی شده و  سلطنت Noble Numbat تا سال 2036 افزایش دهند!

تازه‌های اوبونتو 24.04 

قبل از شروع، لازم است اشاره کنم که آنچه در این مطلب می‌آید لیستی از تغییرات اوبونتو 24.04 نسبت به  اوبونتو 23.10 است که اکتبر سال گذشته منتشر شد.

کسانی که از اوبونتو 22.04 به 24.04 ارتقا می‌دهند، تغییرات بسیار بیشتری نسبت به آنچه در این مطلب ذکر شده است، خواهند دید. به این دلیل که ارتقا دهندگان LTS به LTS ویژگی‌ها و تغییرات را از نسخه‌های کوتاه مدت اوبونتو 22.10، 23.04 و 23.10 به ارث می‌برند.

مهندسان اوبونتو برنامه‌های بزرگی برای installer سیستم عامل مبتنی بر Flutter دارند. اولین بلوک‌ها در مسیر رسیدن به آن چشم‌انداز، provisioning در این نسخه است.
در حین نصب، installer  مرحله‌ای دارد که در آن یک فایل پیکربندی .yaml (لوکال یا از ریموت) می‌تواند برای نصب خودکار عرضه شود که زمان لازم برای اجرای توزیع بر روی bare metal را تسریع می‌کند.
احتمالا مراحل بعدی در مسیر provisioning در نسخه 24.10 پاییز امسال انجام می‌شود و مراحل ایجاد حساب از هنگام نصب به بعد از نصب منتقل خواهد شد.

علاوه بر این  ظاهر و طراحی installer  تغییر کرده و تصاویر چشم نواز جدید برای هر مرحله در کنار توضیحات متنی ساده‌تر وجود دارد. گزینه‌های دسترسی به عنوان مرحله دوم اضافه شده‌اند و پشتیبانی نصب ZFS (پیشرفته) دوباره معرفی شده است.

تغییرات نرم افزاری

Ubuntu 24.04 LTS به طور پیش‌فرض، minimal نصب می‌شود (تغییری که در نسخه 23.10 معرفی شد) به این ترتیب، اکنون تنها تعداد انگشت شماری از نرم افزارهای essential از پیش نصب شده‌اند، از جمله مرورگر وب موزیلا فایرفاکس، App Center ، text editor و ابزارهای کمکی سیستم.
کاربران می‌توانند یک نصب expanded آفلاین را انتخاب کنند که با طیف وسیعی از نرم‌افزارها، مانند LibreOffice، Rhythmbox، GNOME Calendar ، پخش‌کننده ویدیو، و غیره ارائه می‌شود.
کسانی که این گزینه extended را انتخاب می کنند، خواهند یافت:

• Snapshot جایگزین Cheese به عنوان برنامه وب‌کم می‌شود
• سرویس گیرنده ایمیل Thunderbird اکنون یک snap package است
• بازی‌های گنوم حذف شده‌اند

در غیر این صورت، برنامه‌های پیش‌فرض اوبونتو کمابیش همان‌طور هستند  و  App Center هنوز نمی‌تواند DEB‌های شخص ثالثی را که از اینترنت دانلود می‌کنید نصب نماید، اما همانطور که بعدا خواهید شنید، ممکن است به دلیل امنیت دیگر اجرا نشوند.

سایر پیشرفت‌ها

سلفی‌گیران مشتاق برای دیدن اینکه Ubuntu 24.04 از فایل‌های HEIF/HEIC پشتیبانی می‌کند، خوشحال می‌شوند. پیش‌نمایش‌های بندانگشتی (Thumbnails previews) برای تصاویر در این فرمت که بیشتر گوشی‌های هوشمند مدرن از آن استفاده می‌کنند، در فایل منیجر لود و تصاویر در برنامه image viewer پیش‌فرض لود می‌شوند.
کاربران لپ‌تاپ ممکن است علاقه‌مند باشند بدانند که Ubuntu 24.04 LTS شامل نسخه به روز شده Power Profiles Daemon است. به ویژه آنهایی که آخرین قطعات اینتل یا AMD را دارند، باید از بهبودهای مدیریت انرژی راضی باشند. Battery-awareness اضافه شد و حالت balanced پیش‌فرض بیشتر از عملکرد باتری در هنگام battery power alone استفاده می‌کند.

گیمرها خوشحال خواهند شد که بدانند بخش‌هایی از بازی‌های معروف در اوبونتو 24.04 بهتر اجرا می‌شوند. توسعه دهندگان اوبونتو محدودیت virtual memory mapping توزیع را به سطحی رسانده‌اند که کمتر به عنوان یک گلوگاه عمل می کند.

گنوم 46 (GNOME 46)

منصفانه است که بگوییم نسخه جدید GNOME 46 واضح ترین تغییرات و ویژگی‌های جدید اوبونتو 24.04 را ارائه می‌دهد. آخرین به روز رسانی، بهبودهای فراوانی را در سراسر دسکتاپ، GNOME Shell و برنامه های اصلی گنوم ارائه می‌دهد.

این شامل ویژگی‌های جدید جستجوی قدرتمند در فایل منیجر ناتیلوس (Nautilus) است.

دکمه جستجو در نوار کناری Nautilus یک جستجوی سراسری را فعال و تمام مکان‌های index شده را غربال می‌کند. دکمه toolbar (جدید) در کنار نوار مسیر برای حالت search in folder است. دو روش متمایز برای جستجوی فایل‌ها بدون نیاز به تعیین مکان، اعمال فیلترها و غیره.

در جاهای دیگر، پیشرفت انتقال فایل از نوار ابزار به پایین نوار کناری حرکت می کند (اگرچه فقط زمانی ظاهر می شود که یک عملیات فعال باشد). هنگامی که نشان داده می شود روی آن کلیک کنید تا یک pop-over dialog که نوار پیشرفت، سرعت انتقال، زمان باقی مانده و غیره را نشان می دهد، نمایش داده شود

تغییرات دیگر در Nautilus 46:

• کادر جستجو به تنظیمات برگزیده اضافه شد
• برای ویررایش می توان روی نوار مسیر کلیک کرد
• یافتنیا تنظیم مجدد Custom folder icon feature آسان تر است
• گزینه‌ای برای نمایش timestamp دقیق برای فایل‌ها و پوشه‌ها

فراتر از آن، برنامه تنظیمات سازماندهی مجدد شده و گزینه های جدیدی اضافه شده است، از جمله Accessibility settings. remote login through RDP. در حالی که Mouse & Touchpad یک ضامن برای جلوگیری از غیرفعال شدن صفحه لمسی در حین تایپ اضافه می کند.

بخش حساب‌های آنلاین اکنون ارائه‌دهندگان WebDAV و Microsoft 365 را ارائه می‌دهد، که اولی از همگام‌سازی مخاطب، فایل و تقویم پشتیبانی می‌کند و دومی به عنوان یک تغییر بزرگ، دسترسی به فایل‌های OneDrive از طریق Nautilus را ارائه می‌دهد.

عملکرد GNOME Shell در طول کارهای جستجو اکنون سریعتر شده و کمتر به منابع حساس است. نرخ نوسازی متغیر پشتیبان تجربی اضافه شد و اعلان‌های دسکتاپ پیشرفته از هدرها برای نام‌گذاری برنامه‌ای که آن را ارسال کرده است و دکمه‌های collapse/expand خانه برای نمایش اطلاعات کمتر/بیشتر استفاده می‌کنند.

در نهایت ابزار System Monitor به GTK4 منتقل شد. دیسک ها یک نمودار منبع  I/O جدید دریافت می کنند و Calendar (اگرچه فقط در نصب های توسعه یافته وجود دارد) از مجموعه ای از ترفندهای عملکرد Backend و تنظیمات رابط کاربری سود می برد.

تغییرات اساسی

اوبونتو 24.04 بر روی کرنل لینوکس 6.8 اجرا می‌شود که به CPU‌های Meteor Lake اینتل اجازه می‌دهد تا سرعت افزایش تبلیغات خود را افزایش دهند. از کنترلرهای Nintendo Switch Online پشتیبانی می‌کند. مشکلات Wi-Fi را در برخی از لپ تاپ‌های AMD برطرف نموده و رفتار zswap و موارد دیگر را بهبود می‌بخشد.

اوبونتو همچنین ترفندها و وصله های خود را بر روی کرنل اعمال می کند.

قابل توجه است، در اوبونتو 24.04 فضاهای نام کاربری غیرمجاز از طریق AppArmor محدود شده است. در نتیجه برخی از برنامه‌های شخص ثالث دانلود شده از وب، دیگر در Ubuntu 24.04 LTS اجرا نمی‌شوند. این طراحی به نام امنیت انجام شده است.

اوبونتو برنامه‌نویسان را تشویق می‌کند تا برنامه‌های خود را برای استفاده از محصور شدن از طریق پروفایل‌های AppArmor پیکربندی کنند، اگرچه این یک چیز بی‌اهمیت نیست و می‌تواند بر عملکرد تاثیر بگذارد. راه‌حل‌هایی برای اجرای چنین برنامه‌هایی در دسترس کاربران است، از جمله غیرفعال کردن کامل ویژگی جدید.

اوبونتو 24.04 استک شبکه زیربنایی خود را به Netplan 1.0 به روز می‌کند که پشتیبانی از اتصالات WPA2 و WPA3 همزمان، Mellanox VF-LAG، VXLAN را بهبود می بخشد و API libnetplan1 پایدار را ارائه می دهد.

ابزارهای پروفایل عملکرد (که برای اشکال زدایی و توسعه استفاده می‌شود) اکنون به طور پیش فرض بر روی سیستم‌های خاصی نصب می‌شوند. کاربران عادی متوجه این موارد نمی‌شوند، اما گفته می‌شود که توسعه‌دهندگان از در دسترس بودن آن‌ها برای استفاده خارج از جعبه قدردانی می‌کنند.

پیکربندی منابع در اوبونتو 24.04 از فایل های آشنا /etc/apt/sources.list به /etc/apt/sources.list.d/ubuntu.sources منتقل می ‌شود که به فرمت جدیدتر و برجسته‌تر deb822 پایبند است.

سایر نسخه‌های ابزار/بسته یادداشت:

• systemd 255.4
• پایتون 3.12
• glibc 2.39
• BlueZ 5.72
• NetworkManager 1.46
• Pipewire 1.0.4
• xdg-desktop-portal 1.18

نسخه‌های سرور اوبونتو، رزبری پای و WSL نیز در دسترس هستند، که هر کدام با مجموعه‌های بسته سفارشی طراحی شده‌اند که با ساخت دسک‌تاپ استاندارد متفاوت است.

اوبونتو 24.04 در WSL، Cloud-init را اضافه می‌کند و فضای نصب آن را تا 200 مگابایت کاهش می‌دهد، در حالی که کاربران Raspberry Pi 5 از ابزار Pemmican و 3D acceleration در فایرفاکس برای برنامه نویسان smooth 60fps full-screen […] at a resolution of 1080p بهره می برند.

اوبونتو 24.04 LTS را دانلود کنید

می‌توانید Ubuntu 24.04 LTS را از وب‌سایت رسمی اوبونتو یا با استفاده از یک سایت رسمی میرور دانلود کنید.

سیستم مورد نیاز برای Ubuntu 24.04 LTS عبارتند از:

• پردازنده دو هسته ای 2 گیگاهرتز یا بهتر
• حافظه سیستم 4 گیگابایت
• 25 گیگابایت فضای خالی هارد دیسک

Ubuntu 24.04 LTS برای Raspberry Pi 5 و 4 نیز موجود است (اما کاربران نسخه های 32 بیتی ARM نمی توانند به نسخه جدید ارتقا دهند زیرا فقط 64 بیتی است) و برای ویندوز از طریق WSL (آخرین نسخه به اضافه خواهد شد فروشگاه مایکروسافت در روزهای آینده).
همچنین می توانید از نسخه قبلی به اوبونتو 24.04 LTS ارتقا دهید. ارتقای مستقیم به این معنی است که می‌توانید تمام فایل‌ها، برنامه‌ها و تنظیمات برنامه‌های خود را با دقت حفظ کنید.

به محض باز شدن کانال ارتقا، یک اعلان در دسکتاپ های اوبونتو 23.10 ظاهر می شود، اما می توانید به صورت دستی با استفاده از ابزار Software Updater یا با اجرای دستور sudo do-release-upgrade -c به بررسی ادامه دهید.