انتشار غلتان (Rolling Release) چیست؟

• ۱۸ تیر ۱۴۰۴
• دسته بندی ها: لینوکس

انتشار غلتان (Rolling Release) به مدلی از ارائه به‌روزرسانی اشاره دارد که در آن به‌روزرسانی‌ها به‌طور مداوم به کاربران ارائه می‌شوند و به آن‌ها اجازه می‌دهند بدون نیاز به انتظار برای نسخه جدید اصلی، جدیدترین ویژگی‌ها، بهبودها و رفع اشکالات را دریافت کنند.

فقط داشتن به‌روزرسانی‌های کوچک و مکرر، توزیع نرم‌افزار را به یک انتشار غلتان تبدیل نمی‌کند. توسعه‌دهندگان باید به‌جای ایجاد نسخه‌های جداگانه برای توزیع، روی یک شاخه کد واحد کار کنند تا آن را به‌عنوان انتشار غلتان در نظر بگیرند.

چندین توزیع لینوکس، مانند Arch Linux، Gentoo Linux، openSUSE Tumbleweed، Manjaro Linux و Void Linux، از انتشارهای غلتان برای وصله‌بندی لینوکس استفاده می‌کنند تا نرم‌افزار خود را به‌روز نگه دارند. Arch Linux و سایر توزیع‌های انتشار غلتان، فایل‌های ISO به‌روزرسانی‌شده منظمی را ارائه می‌دهند که حاوی جدیدترین نرم‌افزارها هستند.

این توزیع‌های لینوکس یک فایل ایمیج نصب‌کننده سیستم عامل (ISO) ارائه می‌دهند که امکان به‌روزرسانی ISO را فراهم می‌کند. به‌روزرسانی ISO به یک سیستم جدید اجازه می‌دهد تا از جدیدترین نسخه یک توزیع لینوکس استفاده کند، به‌جای اینکه مجبور باشد سیستم را با تمام تغییرات چند ماه یا سال گذشته به‌روزرسانی کند. به‌روزرسانی ISO بیشتر برای نصب‌های جدید مفید است.

تفاوت بین انتشار غلتان (Rolling Release) و انتشار ثابت (fixed release) چیست؟

برخلاف انتشار غلتان، انتشار ثابت شامل دانلود نسخه جدیدی از نرم‌افزار توسط کاربران است که شامل تکرارهای جدیدی از کرنل سیستم عامل یا محیط‌های دسکتاپ می‌شود. انتشارهای ثابت اغلب در نرم‌افزارهایی مانند سیستم‌های عامل یا نرم‌افزارهای متن‌باز دیده می‌شوند. این نسخه‌ها معمولا شامل به‌روزرسانی‌های زمان‌بندی‌شده‌ای هستند که در فواصل زمانی مشخص، مانند سالانه یا شش‌ماهه، منتشر می‌شوند.

مزیت اصلی انتشار ثابت نسبت به انتشار غلتان، پایداری است، زیرا هر نسخه نرم‌افزار قبل از استقرار، تحت آزمایش کامل قرار می‌گیرد تا اشکالات و سایر مشکلات غیرمنتظره به حداقل برسد. از سوی دیگر، این روش گاهی اوقات می‌تواند کاربران را برای رفع اشکالات بیشتر منتظر بگذارد و فرآیند به‌روزرسانی ممکن است طولانی‌تر شود زیرا فایل‌های به‌روزرسانی بزرگتر هستند و به زمان بیشتری برای نصب نیاز دارند.

مزایای انتشار غلتان چیست؟

• دسترسی به ویژگی‌های جدید
  کاربران به محض توسعه، از جدیدترین ویژگی‌ها و پیشرفت‌ها بهره‌مند می‌شوند و نرم‌افزار خود را به‌روز نگه می‌دارند.
• به‌روزرسانی‌های ساده‌تر
  از آنجایی که به‌روزرسانی‌ها به‌طور مداوم و تدریجی اعمال می‌شوند، ارتقاءهای سراسری سیستم که می‌توانند مخرب و زمان‌بر باشند، غیرضروری هستند.
• وصله‌گذاری مکرر
  اشکالات و آسیب‌پذیری‌های امنیتی می‌توانند به سرعت برطرف شوند، زیرا توسعه‌دهندگان می‌توانند بدون انتظار برای انتشار نسخه اصلی، اصلاحات را ارائه دهند.
• قابلیت سفارشی‌سازی
  سیستم‌های انتشار غلتان اغلب به صورت ماژولار طراحی می‌شوند و به کاربران امکان می‌دهند نرم‌افزار مورد نظر خود را نصب و پیکربندی کنند.

معایب انتشار غلتان چیست؟

• مشکلات پایداری
  به‌روزرسانی‌های جدید اغلب خطر ایجاد باگ را دارند، به خصوص اگر نرم‌افزار جدید در همه سناریوها به طور کامل آزمایش نشده باشد.
• نیاز به نگهداری بیشتر
  به‌روزرسانی‌های مداوم نیاز به نگهداری منظم سیستم و هوشیاری برای جلوگیری از تداخل‌ها یا مشکلات احتمالی دارند.

ساده‌سازی به‌روزرسانی‌های نرم‌افزار با مدیریت وصله

انتشارهای غلتان روشی مفید برای ارائه به‌روزرسانی‌های نرم‌افزاری هستند، با وجود اینکه احتمال بی‌ثباتی گاه به گاه که با به‌روزرسانی‌های مداوم همراه است، وجود دارد. نرم‌افزار مدیریت وصله تضمین می‌کند که این به‌روزرسانی‌ها به سرعت شناسایی، دانلود و مستقر می‌شوند. این نرم‌افزار فرآیند به‌روزرسانی نرم‌افزار را با اتوماسیون و کنترل دقیق بر استقرارها ساده می‌کند. استفاده از نرم‌افزار مدیریت وصله، اختلالات را به حداقل می‌رساند، فرآیندها را ساده می‌کند و تضمین می‌کند که به‌روزرسانی‌ها به طور مداوم منتشر می‌شوند.

سرور مجازی یک ماشین مجازی کامل است که امکان انتخاب سیستم عامل و منابع را فراهم می‌کند.
خرید سرور مجازی در پنج موقعیت جغرافیایی ایران، ترکیه، هلند، آلمان و آمریکا با قابلیت تحویل آنی در پارسدو فراهم است.

پایدارترین توزیع‌های لینوکس انتشار غلتان (به ترتیب صعودی)

در این مطلب، پایداری به این اشاره دارد که یک توزیع انتشار غلتان چقدر خوب به‌روزرسانی‌ها را بدون ایجاد اختلال در عملکرد سیستم مدیریت می‌کند که شامل عواملی مانند فرکانس رگرسیون، دقت در آزمایش به‌روزرسانی و احتمال مواجهه با اشکالات بحرانی پس از به‌روزرسانی می‌شود.

معیارهای عینی مانند سیستم‌های ردیابی اشکال، یادداشت‌های انتشار توزیع و بازخورد جامعه نیز در نظر گرفته شده‌اند. توزیع‌ها به ترتیب صعودی پایداری رتبه‌بندی شده‌اند،  کم‌ثبات‌ترین ابتدا و پایدارترین در آخر ظاهر می‌شوند.

مانجارو (Manjaro Linux)

مانجارو مبتنی بر لینوکس آرچ است اما به‌روزرسانی‌ها را برای آزمایش‌های اضافی به تاخیر می‌اندازد، بنابراین خرابی‌ها کاهش می‌یابند. اگرچه از خود آرچ پایدارتر است، اما همچنان خطرات یک انتشار غلتان سریع را به ارث می‌برد. برای کاربرانی که آرچ را با یک شبکه ایمنی می‌خواهند، خوب است.

• نقطه ضعف: لبه تیز کمتری نسبت به آرچ دارد، اما همچنان خطرات غلتان دارد.
• ایده‌آل برای: کاربرانی که می‌خواهند یک تجربه مبتنی بر آرچ با ثبات بیشتر داشته باشند.
• فرکانس به‌روزرسانی و فرآیند آزمایش: مانجارو به‌روزرسانی‌های آرچ لینوکس را برای آزمایش بیشتر به تاخیر می‌اندازد، بنابراین یک بافر در برابر خرابی‌ها وجود دارد. به‌روزرسانی‌ها کمتر اتفاق می‌افتند.

آرچ لینوکس (Arch Linux)

آرچ لینوکس یک توزیع انتشار غلطان خالص است که آخرین نرم‌افزار را به محض در دسترس قرار دادن ارائه می‌دهد. در حالی که درجه بالایی از سفارشی‌سازی را ارائه می‌دهد، فاقد آزمایش گسترده قبل از به‌روزرسانی‌ها است، به این معنی که خرابی‌ها ممکن است رخ دهند و کاربران باید عیب‌یابی کنند. بنابراین نسبت به برخی از نسخه‌های غلطان منظم‌تر، پایداری کمتری دارد.

• نقاط ضعف: خرابی‌های مکرر، نیاز به عیب‌یابی دستی بیشتر.
• ایده‌آل برای: کاربران پیشرفته‌ای که می‌خواهند کنترل کامل بر سیستم‌های خود داشته باشند.
• فرکانس به‌روزرسانی و فرآیند آزمایش: به‌روزرسانی‌های آرچ لینوکس مکرر هستند، گاهی اوقات چندین بار در روز، یک مخزن آزمایش وجود دارد که بسته‌های جدید یا به‌روزرسانی شده قبل از انتقال به مخازن اصلی، به طور خلاصه برای آزمایش عمومی در آنجا قرار می‌گیرند. این آزمایش/تاخیر به اندازه سایر توزیع‌های غلطان طولانی یا دقیق نیست. به همین ترتیب، پایداری تا حد زیادی به کاربر و میزان مدیریت، بررسی و زمان‌بندی به‌روزرسانی‌ها بستگی دارد.

جنتو لینوکس (Gentoo)

جنتو یک نسخه غلتان است که همه چیز را از منبع کامپایل می‌کند، بنابراین می‌توانید سفارشی‌سازی فوق‌العاده‌ای داشته باشید. اگرچه در صورت پیکربندی صحیح بسیار پایدار است، پیچیدگی نگهداری سیستم جنتو آن را برای مبتدیان نامناسب می‌کند. پایداری تا حد زیادی به تخصص کاربر بستگی دارد.

• نقاط ضعف: راه‌اندازی و نگهداری زمان‌بر، نیاز به کامپایل.
• ایده‌آل برای: کاربران حرفه‌ای که می‌خواهند کنترل کامل سیستم را داشته باشند.
• فرآیند به‌روزرسانی و آزمایش: جنتو یک نسخه غلتان واقعی است، اما حتی فرکانس به‌روزرسانی نیز به انتخاب‌های کاربر هنگام کامپایل نرم‌افزار از منبع بستگی دارد. به همین دلیل، به‌روزرسانی‌ها قابل تنظیم هستند و عموماً کمتر و کنترل‌شده‌تر از نسخه‌های غلتان مبتنی بر باینری هستند. مانند آرچ، این توزیع بیشتر به سمت مزایایی برای کاربرانی است که می‌توانند آن را به خوبی مدیریت کنند.

توجه: جنتو به طور پیش‌فرض از سیستم init OpenRC استفاده می‌کند، نه systemd. با این حال، انعطاف‌پذیری جنتو به این معنی است که در صورت تمایل می‌توانید systemd را انتخاب کنید.

SparkyLinux (نسخه غلتان)

نسخه غلتان SparkyLinux بر اساس Debian Testing است، بنابراین ترکیبی از جدیدترین نرم‌افزارها با پایداری Debian است. اما به اندازه Debian Stable پایدار نیست و ممکن است نیاز به عیب‌یابی گاه به گاه داشته باشد.

• نقاط ضعف: نسبت به Debian Stable پایدارتر است، اما نسبت به توزیع‌های مبتنی بر Arch پایدارتر است.
• ایده‌آل برای: کاربران حرفه‌ای که از نسخه‌های کمی ناپایدارتر برنامه‌ها نمی‌ترسند و می‌خواهند با یا روی آخرین نسخه نرم‌افزار ارائه شده کار کنند.
• فرکانس به‌روزرسانی و فرآیند آزمایش: SparkyLinux از Debian Testing پیروی می‌کند، بنابراین به‌روزرسانی‌ها به طور متوسط، هر چند روز یکبار ارائه می‌شوند و کمی پایدارتر از نسخه‌های غلتان کاملا پیشرفته هستند.

PCLinuxOS

PCLinuxOS یک نسخه غلتان کاربرپسند است که در ابتدا بیش از یک دهه پیش بر اساس Mandriva ساخته شده بود، اما با گذشت زمان به یک توزیع مستقل با سیستم مدیریت بسته (APT-RPM) و مدل انتشار غلتان خود تبدیل شد. این سیستم عامل سهولت استفاده و پایداری را در اولویت قرار می‌دهد، بنابراین برای کاربرانی که می‌خواهند یک نسخه غلتان بدون سربار نگهداری توزیع‌هایی مانند Arch یا Gentoo داشته باشند، مناسب است.

• نقاط ضعف: جامعه و مخزن کوچکتر نسبت به توزیع‌های رایج.
• ایده‌آل برای: کاربرانی که به دنبال یک نسخه غلتان با کاربرد آسان هستند.
• فرکانس به‌روزرسانی و فرآیند آزمایش: به‌روزرسانی‌ها به طور منظم منتشر می‌شوند، اما با احتیاط زیرا تاکید زیادی بر پایداری وجود دارد. به‌روزرسانی‌های امنیتی معمولا در همان روز ارائه می‌شوند، به‌روزرسانی‌های برنامه‌ها و ویژگی‌ها ظرف چند روز پس از آماده شدن در دسترس هستند.

توجه: PCLinuxOS از systemd اجتناب می‌کند و اجازه نمی‌دهد بسته‌هایی که وابستگی‌های سختی به systemd دارند، نصب شوند.

Kali Linux (Generic Rolling Edition)

کالی لینوکس که بر اساس تست دبیان ساخته شده است، از مدل انتشار غلتان پیروی می‌کند، اما به طور پیش‌فرض برای تست نفوذ و تحقیقات امنیتی طراحی شده است.

• نقاط ضعف: ابزارهای امنیتی می‌توانند باعث بی‌ثباتی شوند، بنابراین برای حداکثر پایداری و امنیت، هیچ ابزار تست نفوذی را در طول نصب نصب نکنید.
• ایده‌آل برای: محققان امنیت سایبری یا کسانی که فقط می‌خواهند بسته‌های تست دبیان جدید را در یک انتشار غلتان پایدار داشته باشند.
• راهنمای کامل من را ببینید: کالی لینوکس بدون روت و بدون ابزار تست نفوذ با اسکرین‌شات نصب می‌شود. (جدیدترین تنظیمات)
• فرکانس به‌روزرسانی و فرآیند آزمایش: به‌روزرسانی‌ها تقریبا مکرر هستند. توسعه‌دهندگان بسیار درگیر آزمایش هستند، بنابراین اغلب ظرف 24 تا 48 ساعت وصله‌ها را اصلاح و اشکالات را برطرف می‌کنند. کالی مستندات عالی و جامعه بزرگی دارد.

Solus Linux

Solus یک توزیع انتشار غلتان برای استفاده دسکتاپ است. این توزیع به‌روزرسانی‌ها را برای اطمینان از پایداری قبل از انتشار به تاخیر می‌اندازد. بنابراین Solus یکی از بهترین نسخه‌های غلتان برای کاربران عمومی دسکتاپ است که می‌خواهند یک تجربه پایدار و بدون دردسر داشته باشند.

• معایب: مخزن بسته‌های کوچکتر نسبت به توزیع‌های مبتنی بر دبیان یا آرچ.
• ایده‌آل برای: کاربران دسکتاپ که به دنبال یک تجربه انتشار غلتان و پایدار هستند.
• فرآیند به‌روزرسانی و تست: Solus یک انتشار غلتان گزینشی است، بنابراین به‌روزرسانی‌ها قبل از انتشار آزمایش می‌شوند. به‌روزرسانی‌ها معمولا هر ۱-۲ هفته یکبار انجام می‌شوند تا پایداری سیستم تضمین شود.

Void Linux

Void Linux یک توزیع انتشار غلتان سبک است که از systemd به نفع runit اجتناب می‌کند. این یک سیستم مینیمال و پایدار با به‌روزرسانی‌هایی است که به ندرت خراب می‌شوند. برای کاربرانی که سادگی و کنترل می‌خواهند خوب است.

• معایب: مخازن بسته کوچکتر؛ نیاز به پیکربندی دستی بیشتری دارد.
• ایده‌آل برای: کاربرانی که یک انتشار غلتان پایدار و حداقلی می‌خواهند.
• فرآیند به‌روزرسانی و تست: Void Linux یک انتشار غلتان با به‌روزرسانی‌های کمتر است. Void بر پایداری تمرکز دارد، نه بر جدیدترین بودن. یک بار نصب کنید، به طور منظم و ایمن به‌روزرسانی کنید. به‌روزرسانی‌ها با دقت بیشتری ادغام می‌شوند.

توجه: Void Linux از runit به عنوان سیستم init خود به جای systemd رایج‌تر که توسط توزیع‌های دیگر استفاده می‌شود، استفاده می‌کند.

۱. openSUSE Tumbleweed

openSUSE Tumbleweed به لطف فرآیند دقیق تضمین کیفیت (QA) با استفاده از سرویس ساخت باز (OBS) و آزمایش openQA، پایدارترین نسخه غلتان است. به‌روزرسانی‌ها قبل از انتشار کاملا آزمایش می‌شوند، بنابراین برای کسانی که نرم‌افزار و پایداری پیشرفته می‌خواهند، خوب است.

• نقاط ضعف: به اندازه Arch پیشرفته نیست، اما بسیار پایدارتر است.
• ایده‌آل برای: کاربرانی که یک نسخه غلتان پایدار بدون خرابی‌های مکرر می‌خواهند.
• فرآیند به‌روزرسانی و آزمایش: openSUSE Tumbleweed قبل از انتشار به‌روزرسانی‌ها، یک فرآیند آزمایش خودکار دقیق (openQA) دارد. به‌روزرسانی‌ها مکرر هستند، اما احتمال خرابی آنها بسیار کمتر از نسخه‌های غلتان پیشرفته است.

 

توزیع‌های لینوکس تغییرناپذیر

نوع جدیدی از توزیع‌های لینوکس برای حل یک چالش  تعادل بین پایداری، امنیت و انعطاف‌پذیری در لینوکس ظهور کرده است که توزیع‌های لینوکس تغییرناپذیر (Immutable Linux) نام دارد و برای تعداد فزاینده‌ای از کاربران لینوکس است که می‌خواهند یک تجربه لینوکس حتی قابل پیش‌بینی‌تر و پایدارتر داشته باشند.
توزیع‌های Immutable Linux  نسخه‌هایی از لینوکس هستند که طراحی شده‌اند تا فایل سیستم روت (root file system) آن‌ها قابل نوشتن نباشد یا فقط با روش‌های خاص قابل تغییر باشد. این طراحی باعث می‌شود سیستم پایه (Base System) در برابر تغییرات ناخواسته، آسیب‌پذیری‌های امنیتی یا خراب شدن به دلیل به‌روزرسانی‌های نادرست مقاوم‌تر باشد.

• فرآیند تکرار و آزمایش: نسخه‌های غلتان تغییرناپذیر مانند Fedora Silverblue، openSUSE MicroOS و Endless OS به‌روزرسانی‌های غلتان با به‌روزرسانی‌های اتمی هستند. بنابراین وضعیت سیستم تغییر نمی‌کند مگر اینکه به‌روزرسانی کاملا موفقیت‌آمیز باشد و احتمال خرابی سیستم را به حداقل می‌رساند.

جمع بندی

نسخه‌های غلتان (Rolling Release) مزایای زیادی دارند؛ از جمله دسترسی همیشگی به جدیدترین نسخه‌های نرم‌افزار. با این حال، میزان پایداری در این توزیع‌ها متفاوت است.
اگر به‌دنبال پایدارترین توزیع‌های غلتان هستید، openSUSE Tumbleweed، Void Linux و Solus گزینه‌های مناسبی محسوب می‌شوند.
اما اگر به‌دنبال جدیدترین قابلیت‌ها هستید و احتمال بروز اشکالات نرم‌افزاری برایتان مشکل‌ساز نیست، توزیع‌هایی مانند Arch Linux، Manjaro و Fedora Rawhide انتخاب‌هایی با سطوح مختلفی از پایداری هستند.

انتخاب شما به تعادل مورد نیاز شما از پایداری، به‌روز بودن نرم‌افزار و زمان مورد نیاز بستگی دارد.