هاست اشتراکی یا سرور مجازی، کدام مناسب سایت شماست؟
هنگام راه‌اندازی یک وبسایت، اولین موضوعی که ذهن کاربران را درگیر می‌کند، میزبانی وب و انتخاب بهترین پلن هاستینگ است. یکی از دوراهی‌هایی که شاید مالکان تازه‌کار وبسایت با آن روبرو شوند تصمیم‌گیری بین هاستینگ اشتراکی یا سرور مجازی باشد.
شاید بتوان اینطور گفت که اولین قدم برای جان بخشیدن به یک وبسایت، انتخاب هاست مناسب است. تمام اطلاعات یک سایت در هاست (سرور) ذخیره می‌شود و زمانی که کاربران عادی به جستجوی آدرس سایت می‌پردازند، مرورگر پس از دریافت این اطلاعات از هاست، سایت مورد نظر را برای کاربران به نمایش می‌گذارد. با این وجود، موضوعات مربوط به هاستینگ ممکن است برای افرادی که سررشته‌ای از آن ندارند گیج‌کننده به نظر برسد.
اگر پیش از این با مفاهیم هاستینگ و میزبانی وب سروکار نداشتید، شاید برخورد با مطالب آن ترسناک باشد اما حقیقت این است که آشنایی با هاستینگ از آنچه تصور می‌شود آسانتر است. برای مثال، مقایسه هاست اشتراکی با سرور مجازی یکی از مواردی است که شاید در ظاهر پیچیده باشد اما هیچ جایی برای نگرانی وجود ندارد. در این مطلب از مجموعه مقالات راهنمای هاستینگ پارسدو، پس از ارائه تعریفی ساده از هاست اشتراکی و سرور مجازی یا VPS، مهمترین تفاوت‌های بین این دو نوع میزبانی وب را بررسی می‌کنیم.
هاستینگ اشتراکی چیست؟
برای هاستینگ و میزبانی از اطلاعات یک وبسایت انواع مختلفی وجود دارد اما در مقاله مقایسه هاست اشتراکی با VPS تنها دو مورد را بررسی می‌کنیم.
هاست اشتراکی عبارت است از به اشتراک گذاشتن یک سرور همراه با تمام منابع آن، بین چند کاربر مختلف. در واقع، سرور که خود یک کامپیوتر قدرتمند با توان پردازشی بالاست، فضای خود را برای میزبانی از چند سایت به اشتراک می‌گذارد. هاستینگ اشتراکی یکی از ارزانترین روش‌های میزبانی وب است. این نوع هاستینگ مزایای خودش را دارد اما زمانی می‌رسد که دیگر نمی‌تواند پاسخگوی نیازهای یک وبسایت در حال رشد باشد.
این سایت‌ها هرکدام می‌توانند به میزان مشخصی از منابع سرور یعنی پهنای باند، CPU، RAM، سیستم عامل و حافظه سرور دسترسی داشته باشند. برای درک بهتر تعریف هاست اشتراکی یک مثال ساده وجود دارد. گفته شد در هاستینگ اشتراکی، فضای سرور بین چند وبسایت به اشتراک گذاشته می‌شود؛ این درست مثل اجاره اتاق‌های یک مسافرخانه است. هر فرد فضای کوچک مخصوص به خود را دارد اما در حقیقت عضوی از یک فضای همگانی بزرگتر است. در هاست اشتراکی نیز هر وبسایت تنها می‌تواند بخشی از منابع سرور را مورد استفاده قرار دهد.
سرور مجازی یا VPS چیست؟
سرور مجازی یا VPS (Virtual Private Server) یک محیط مجازی را که به سرور اختصاصی شباهت دارد در اختیار وبسایت قرار می‌دهد. لازم به ذکر است در سرور اختصاصی تمام منابع و فضای سرور تنها به یک کاربر تعلق دارد. به عبارت دیگر، سرورهای اصلی قدرتمند از طریق فرآیند مجازی‌سازی (Virtualization) به چند سرور مجازی تقسیم می‌شوند با این تفاوت که هرکدام از این سرورهای مجازی که دارای سیستم عامل و منابع مختص به خود هستند در اختیار یک یا چند وبسایت قرار می‌گیرند.
در VPS، چیزی فراتر از یک بخش کوچک سرور در اختیار کاربر قرار می‌گیرد. اگر بخواهیم با یک مثال توضیح بدهیم باید بگوییم سرور مجازی به اجاره یک خانه معمولی درون یک شهرک مسکونی شباهت دارد. نسبت به مثال اتاق مسافرخانه (هاست اشتراکی)، در این حالت فضا، آزادی عمل و اتاق‌های بیشتری در اختیار یک فرد قرار می‌گیرد. کنترل بیشتری روی محیط وجود دارد اما در عین حال، هنوز هم در دو طرف خانه، همسایه‌های دیگری حضور دارند. همچنین اجاره یک خانه کوچک نسبت به کرایه یک اتاق در مسافرخانه گرانتر است!
مقایسه هاستینگ اشتراکی با سرور مجازی
اگر بخواهیم ماهیت این دو نوع از هاستینگ را بیشتر بررسی کنیم باید بگوییم هاست اشتراکی بیشتر برای وبسایت‌های با بازدید کم مناسب است.
خرید هاستینگ اشتراکی به افرادی که یک وبسایت ساده شخصی مثل وبلاگ دارند یا می‌خواهند یک استارتاپ تاسیس کنند توصیه می‌شود. در هاست اشتراکی خبری از دسترسی به روت سرور و ایجاد نمایندگی و ... نیست ، کسی که سراغ هاست اشتراکی می‌رود حداقل تا آینده نزدیک به این ویژگی‌ها نیاز ندارد.
در سمت مقابل، سرور مجازی از نظر بسیاری از ویژگی‌ها یک پله بالاتر از هاست اشتراکی قرار می‌گیرد. خرید سرور مجازی به کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، فروشگاه‌های آنلاین و وبسایت‌های شخصی بزرگ پیشنهاد می‌شود. استفاده از یک VPS موجب افزایش امکانات سرور و همچنین بهبود امنیت و عملکرد آن می‌شود. تمام این مزیت‌ها با یک برچسب قیمت معقول (اما گرانتر از هاست اشتراکی) در دسترس هستند.
همچنین برای آن دسته از مالکان وبسایت که به دنبال رشد و توسعه سایت خود هستند، انتخاب سرورهای مجازی تصمیم درستی است. این افراد می‌توانند سرور مجازی را به چشم یک سرمایه‌گذاری ببینند. این دسته از دارندگان وبسایت طرحی را که تنها پاسخگوی نیازهای زمان حال باشد نمیپسندند.
در ادامه مطلب مقایسه سرورهای مجازی با هاست اشتراکی از وبسایت پارسدو، به مرور نقاط قوت و ضعف هردو طرح می‌پردازیم. همچنین تمام ویژگی‌هایی که هنگام خرید هاست باید به آنها توجه شود را به عنوان معیاری برای قضاوت بین سرورهای VPS و هاست اشتراکی قرار می‌دهیم. در انتهای هر بخش با توجه به موارد فوق، گزینه مناسب برای شما را معرفی می‌کنیم.
هاستینگ اشتراکی یا سرور مجازی: نقاط قوت و ضعف
با وجود آنکه هاست اشتراکی ارزانترین گزینه برای میزبانی وب است، سرورهای مجازی نیز در برابر هزینه پرداخت‌شده ارزش بسیار بالایی دارند و کاملا مقرون به صرفه هستند. نکته مهم این است که یک مالک سایت باید بداند به کدام نوع از خدمات هاستینگ نیاز دارد. بسیاری از افراد تازه‌کار و دارندگان سایتهای شخصی با بهره‌مندی از ویژگی‌های هاستینگ اشتراکی به هیچ مشکلی برخورد نخواهند کرد.
اما اگر یک فرد قصد راه‌اندازی فروشگاه آنلاین را داشته باشد یا برای وبسایتش نیازمند امکاناتی باشد که طرح اشتراکی آنها را ارائه نمی‌کند، بهترین گزینه استفاده از وی پی اس است. سرور مجازی برای کسب‌وکارهای در حال رشد امکان ارتقا و گسترش سایت را فراهم می‌کند و همچنین قابلیت شخصی‌سازی بیشتری به مالک سایت می‌دهد.
اگر بخواهیم نقاط قوت هاست اشتراکی را بررسی کنیم باید به مواردی مثل پایین‌ترین هزینه بین طرح‌های میزبانی، طراحی ساده آن برای افراد تازه‌کار و در نهایت، عملکرد قابل قبول این هاست برای سایتهای استاتیک و دارای ترافیک پایین اشاره کنیم.
در مرور نقاط قوت سرورهای مجازی نباید ارزش بالای خدمات آن به ازای هزینه پرداخت‌شده را از یاد برد. کنترل بیشتر سرور و گستردگی امکانات شخصی‌سازی نیز کمک بزرگی برای مالکان سایت به شمار می‌آیند. همچنین سرورهای VPS همزمان با رشد سایت می‌توانند ارتقا پیدا کنند. از میان نقاط ضعف سرورهای مجازی در مقایسه با هاست اشتراکی باید به قیمت بالاتر، نیاز به دانش فنی نسبتا بالا برای نگهداری از سرور و آگاهی از منابع مورد نیاز سایت اشاره کرد.
تخصیص منابع
هر سایت به حجم مشخصی از منابع نیاز دارد. برای مثال، حتی برای بسته اینترنت یک سیمکارت نیز میزان مشخصی از مصرف حجم در نظر گرفته می‌شود. هاستینگ نیز چنین حالتی دارد با این تفاوت که منابع آن مواردی مثل فضای ذخیره اطلاعات و حافظه هستند.
همانطور که از اسم هاست اشتراکی مشخص است، در این طرح منابع با سایر وبسایت‌های موجود در سرور به اشتراک گذاشته می‌شوند. اگر یکی از سایت‌ها بیش از حد از پهنای باند استفاده کند، سایر سایتهای سرور دچار دردسر می‌شود. این حالت به پختن غذا در یک آشپزخانه مشترک هنگام اشغال تمام شعله‌های گاز شباهت دارد.
محدودیت میزان منابع موجود در هاستینگ سرورهای مجازی در مقایسه با حالت اشتراکی کمتر است. در این حالت نسبت بزرگتری از سخت‌افزار سرور در اختیار یک کاربر قرار می‌گیرد و بنابراین حجم منابع نیز بیشتر است. همچنین در یک VPS دسترسی روت به محیط سرور فراهم است، این یعنی امکان نصب نرم‌افزارهای جدید و ویرایش هرکدام از فایل‌های سرور وجود دارد.
اما اگر بخواهیم مقایسه هاستینگ اشتراکی با سرور مجازی را از نظر تخصیص منابع سرور بررسی کنیم باید گفت کفه ترازو به نفع VPS سنگینی می‌کند. سخت‌افزار بیشتر به معنای منابع بیشتر است. با وجود سرور مجازی، مالکان سایت‌ها دیگر لازم نیست نگران تاثیر منفی سایر کاربران سرور اصلی روی عملکرد سایت خود باشند و آزادی عمل بیشتری دارند. این در حالی است که با به اشتراک گذاشتن سرور، عملکرد یک سایت به سایر سایتهای سرور بستگی دارد.
امنیت
در ابتدای بحث امنیت باید این موضوع روشن شود که امنیت سایت‌ها در هاست اشتراکی بسیار بالاست. ارائه‌دهندگان خدمات هاستینگ اشتراکی به امنیت سرور‌هایشان دقت فراوانی دارند.
با این وجود امنیت هاستینگ VPS بسیار بالاتر است. ابتدا باید اشاره کرد در این حالت، سرور اصلی از کاربرانی تشکیل شده که یک سرور مجازی دارند. این یعنی هرکدام از وبسایت‌های سرور در سطح بالایی از امنیت قرار دارند. همچنین با توجه به باز بودن دست کاربر VPS در توسعه سرور خودش، امکان نصب نرم‌افزارهای امنیتی بیشتر برای هر سرور مجازی وجود دارد، هرچند ریسک هرگز صفر نخواهد شد.
در جمع‌بندی این معیار نیز باید گفت کنترل کاربر روی امنیت سرورهای مجازی بیشتر از هاست اشتراکی است. همچنین در یک VPS، قابلیت‌های امنیتی بیشتری از جانب ارائه‌دهندگان سرویس فراهم می‌شود. به آن دسته از وبسایت‌هایی که با اطلاعات شخصی کاربران اینترنت سروکار دارند، اسفاده از سرورهای مجازی توصیه می‌شود.
عملکرد سرور
اطمینان حاصل کردن از سطح منابع و امنیت کار چندان دشواری نیست. آنچه برای بازدیدکنندگان یک وبسایت اهمیت بالایی دارد، سرعت لودینگ یا همان بالا آمدن سایت و گشت‌وگذار در آن است. مواردی مثل پهنای باندی که در سرور به هر کاربر تعلق دارد، در انواع مختلف میزبانی متفاوت است اما میزان آپ‌تایم یا همان زمان آنلاین بودن یک سایت در طول سال بر اساس شرکت ارائه‌دهنده خدمات فرق می‌کند.
تحقیقات حاکی از این هستند که بیشتر از نیمی از کاربران اینترنت انتظار دارند صفحات وب در طول دو ثانیه یا حتی کمتر از آن بارگذاری شوند. علاوه بر آنچه گفته شد، طبیعتا یک مالک وبسایت خواهان این است که هاست سایتش هنگام افزایش میزان ترافیک عملکرد خوبی داشته باشد. در اینجا نکته‌ای که اهمیت دارد این است که عملکرد خوب سایت هنگام بالا بودن ترافیک بدون تاثیرگذاری روی سرعت لودینگ صفحات تحقق یابد.
در انتهای این بخش باید گفت عملکرد هاست VPS زیر فشار ترافیک سنگین در مقایسه با سرورهای اشتراکی بهتر خواهد بود. سرورهای مجازی پهنای باند بیشتری در اختیار کاربران قرار می‌دهند و برای دست‌وپنجه نرم کردن با ترافیک بالا مجهزترند. هاستینگ اشتراکی برای سایتهای کوچکی که حجم بالایی از بازدیدکننده ندارد بدون هیچ مشکلی عمل می‌کند اما اگر محبوبیت سایت ناگهان افزایش قابل توجهی داشته باشد، عملکرد سایت تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
پیکربندی و شخصی‌سازی
پیکربندی یک هاست یا به زبان ساده‌تر، راه‌اندازی اولیه آن معمولا توسط شرکت ارائه‌دهنده خدمات انجام می‌شود. در هاست اشتراکی، پیکربندی و نگهداری به طور کامل توسط ارائه‌دهنده انجام می‌شود تا مالک سایت از این بابت هیچگونه نگرانی نداشته باشد.
اما در سرورهای مجازی وضعیت کمی پیچیده است. سرورهای مجازی از نظر مدیریت به دو نوع مدیریت‌شده (Managed) و مدیریت‌نشده (Unmanaged) تقسیم می‌شوند. طرح‌های مدیریت‌شده از نظر پیکربندی درست مثل هاست اشتراکی عمل می‌کنند و این کار توسط مالکان سرور اصلی انجام می‌شود. اما در سرور مجازی مدیریت‌نشده، مالک سایت می‌تواند پیکربندی را خودش انجام بدهد. معمولا متخصصان وب و توسعه‌دهندگان به استفاده از این طرح تمایل دارند.
اما با عبور از پیکربندی، وقتی نوبت به شخصی‌سازی برسد می‌توان تفاوت آشکار بین این دو نوع هاستینگ را تشخیص داد. در هاست اشتراکی محدوده‌هایی وجود دارد که نمی‌توان فراتر از آنها گام نهاد، در سمت مقابل، سرورهای VPS به شما اجازه می‌دهند طرح هاستینگ خود را شخصی‌سازی کنید. از این طریق می‌توان محدودیت‌های ماهانه منابع سرور را در یک VPS تغییر داد.
در انتها باید گفت سرورهای مجازی از نظر شخصی‌سازی با قاطعیت نسبت به هاست اشتراکی برتری دارند. با توجه به آنکه بیشتر افراد خواهان سرورهای مدیریت‌شده VPS هستند، نیازی به نگرانی بابت راه‌اندازی اولیه وجود ندارد و انعطاف‌پذیری سرور نیز بالاست. در سرور مجازی محدودیت‌های منابع توسط خود کاربر تعیین می‌شود اما در هاست اشتراکی همه‌چیز از قبل تعیین شده است.
قابلیت ارتقا
هر مالک سایت برای انتخاب بین هاست اشتراکی یا هاست VPS باید به برنامه‌هایش برای آینده توجه کند. برای یک وبسایت کوچک که تعداد بازدیدهایش در طول یک هفته تنها سه رقمی خواهد بود و همچنین مالک سایت قصد توسعه آن را ندارد، خرید هاستینگ اشتراکی تصمیم مناسبی است.
اما اگر همین وبسایت کوچک به هر دلیلی رشد کند، دردسرهای زیادی برای بازدیدکنندگان و مالک سایت ایجاد خواهد شد. اگر تعداد بازدیدکنندگان از چند صد نفر به چند هزار کاربر برسد، ارورهای مختلفی گریبانگیر صفحه اصلی سایت می‌شوند.
اما سرورهای مجازی همگام با رشد سایت توسعه می‌یابند. برای کسب‌وکارهای کوچک، پرداخت هزینه اضافی ماهانه در زمان رشد می‌تواند کارساز باشد. زندگی در یک مسافرخانه به تنهایی مشکل‌ساز نمی‌شود اما اگر کسی بخواهد برای زندگی خود یک شریک دست‌وپا کند باید به فکر محیطی بهتر و بزرگتر باشد!
زمانی که صحبت از قابلیت ارتقا سرور می‌شود، بازهم سرورهای مجازی دست بالاتر را در اختیار دارند. همانطور که پیش از این نیز گفته شد، هاست اشتراکی مزایای خود را دارد و برای سایتهای شخصی و کوچک یا استارتاپ‌های نوپا مناسب است. اما اگر کسی قصد توسعه یک کسب‌وکار را دارد و نمی‌خواهد با کرش کردن سایتش روبرو شود باید سراغ سرورهای VPS برود.
قیمت
درست مثل خرید هر چیز دیگر و فارغ از تمام بحث‌های فنی، آنچه در پایان اهمیت دارد قیمت نهایی است. باید به این نکته توجه کرد که هم هاست اشتراکی و هم سرورهای مجازی با سطوح مختلفی از قیمت عرضه می‌شوند. بدیهیست که هرچه قیمت طرح بالاتر باشد، سطح منابع و عملکرد آن نیز بالاتر خواهد بود.
اگر بخواهیم از نظر قیمت این دو روش هاستینگ را بررسی کنیم، واضح است که هاست اشتراکی هزینه کمتری برای کاربران دارد. اگرچه، باید به این نکته توجه کرد که هاست اشتراکی برای سایت‌هایی با اهداف بزرگ و بلندمدت دچار محدودیت خواهد شد.
کلام آخر درباره مقایسه هاستینگ اشتراکی یا سرور مجازی
هاستینگ اشتراکی برای سایتهای شخصی و استارتاپ‌ها بهترین گزینه ممکن است و در سمت مقابل، سرورهای VPS برای پیشرفت کسب‌وکارهای کوچک و سایتهای دارای ترافیک متوسط تا سنگین بهترین انتخاب هستند. کار کردن با هاست اشتراکی برای افراد مبتدی دشوار نیست و عملکرد این هاست‌ها در وضعیت عادی قابل قبول است. سرورهای مجازی نسبت به هاست اشتراکی اندکی گرانتر هستند اما در عوض، انعطاف‌پذیری بیشتری در رابطه با محدودیت منابع دارند. همچنین امنیت بالاتر و عملکرد بی‌نقص نیز مزایای استفاده از VPS هستند.
با مطالعه مطلب مطرح‌شده در بخش‌های بالا انتظار می‌رود اکنون به درک خوبی از ماهیت دو روش میزبانی وب و تفاوت‌های هاست اشتراکی با سرورهای مجازی رسیده باشید. علاوه بر آن، اگر قصد راه‌اندازی یک وبسایت را دارید، حالا می‌دانید کدام نوع از هاستینگ برای فعالیت شما مناسب خواهد بود.