راهنمای ایجاد کلاستر در Proxmox
در دنیای امروز، بسیاری از سازمان‌ها به سمت استفاده از محیط‌های ابری خصوصی حرکت می‌کنند تا کنترل، امنیت و انطباق بیشتری داشته باشند. اگر شما هم به دنبال راهی برای ساده‌سازی مدیریت چندین نود(گره) در Proxmox هستید، ایجاد یک کلاستر Proxmox می‌تواند گزینه‌ای کلیدی باشد. این ساختار به شما اجازه می‌دهد چندین سرور را از طریق یک رابط کاربری واحد مدیریت کرده و از مزایای انعطاف‌پذیری، تداوم خدمات و عملکرد بهینه بهره‌مند شوید.
Proxmox VE چیست؟
Proxmox Virtual Environment یک پلتفرم متن‌باز و رایگان برای مجازی‌سازی است که بر پایه دبیان توسعه یافته شده است. این سیستم از KVM برای ساخت ماشین‌های مجازی (VMs) و از LXC برای اجرای کانتینرها پشتیبانی می‌کند. مدیریت از طریق یک رابط گرافیکی قدرتمند و همچنین CLI ممکن است و برای سناریوهای تجاری و آموزشی انتخابی عالی به حساب می‌آید.
Proxmox Cluster چیست؟
کلاستر در پراکس ماکس یا همان Proxmox Cluster به مجموعه‌ای از چند سرور گفته می‌شود که به هم متصل شده و به‌صورت یکپارچه مدیریت می‌شوند.
به زبان ساده، وقتی چند سرور را در قالب یک کلاستر در Proxmox به هم وصل می‌کنیم، آنها مانند یک سیستم واحد عمل می‌کنند. این کار چند مزیت مهم دارد:
- می‌توان همه سرورها و ماشین‌های مجازی روی آنها را از یک پنل مدیریتی مرکزی کنترل کرد.
- در صورت خرابی یکی از سرورها، ماشین‌های مجازی می‌توانند روی سرورهای دیگر ادامه فعالیت دهند و سرویس‌ها متوقف نشوند.
- امکان گسترش زیرساخت وجود دارد و می‌توان در آینده سرورهای بیشتری به کلاستر اضافه کرد.
بنابراین، Proxmox Cluster راهکاری است برای ساده‌تر شدن مدیریت چندین سرور، افزایش پایداری سیستم و فراهم کردن دسترسی بالا (High Availability) برای سرویس‌ها.
چرا باید از کلاستر Proxmox استفاده کنیم؟
راه‌اندازی کلاستر در Proxmox VE مزایای متعددی برای سازمان‌ها و کاربران حرفه‌ای به همراه دارد که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مدیریت متمرکز: تمامی گره‌های سرور (Node) از طریق یک پنل مدیریتی واحد قابل مشاهده و کنترل هستند که فرآیند مدیریت را ساده‌تر و شفاف‌تر می‌کند.
- توزیع بار و بهبود عملکرد: بار کاری میان نودهای مختلف توزیع می‌شود و این امر موجب کاهش فشار بر منابع و افزایش کارایی کلی سیستم خواهد شد.
- کاهش زمان از کارافتادگی: در صورت بروز خرابی در یکی از نودها، ماشین‌های مجازی به‌طور خودکار بر روی نودهای دیگر اجرا می‌شوند و از توقف سرویس‌ها جلوگیری می‌شود.
- امنیت بیشتر: تمرکز مدیریتی و امکان پایش دقیق‌تر زیرساخت موجب ارتقای سطح امنیت و انطباق با استانداردهای سازمانی می‌گردد.
- مقیاس‌پذیری بالا: قابلیت افزودن تا ۳۲ نود به یک کلاستر این امکان را فراهم می‌کند که زیرساخت به‌صورت تدریجی و مطابق با نیاز آینده توسعه یابد.
- کاهش هزینه‌ها: بر خلاف بسیاری از راهکارهای مشابه، Proxmox VE یک پلتفرم متن‌باز و رایگان است و نیاز به خرید لایسنس‌های گران‌قیمت ندارد.
پیش‌نیازهای راه‌اندازی کلاستر Proxmox
برای پیاده‌سازی یک کلاستر پایدار و کارآمد در Proxmox، رعایت برخی پیش‌نیازها ضروری است:
- سخت‌افزار مناسب: وجود حداقل دو یا سه سرور فیزیکی یا مجازی با منابع کافی (CPU، RAM و Storage) برای شروع کار.
- شبکه پایدار: ارتباط سریع و مطمئن میان نودها، بهتر است از طریق یک شبکه اختصاصی برای مدیریت و همگام‌سازی داده‌ها.
- هماهنگی در نسخه‌ها: تمامی نودها باید از نسخه یکسانی از Proxmox استفاده کنند تا از بروز خطا در فرآیند کلاسترینگ جلوگیری شود.
- تنظیمات صحیح زمان (NTP): همگام‌سازی ساعت سرورها از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا عدم هماهنگی زمان می‌تواند باعث اختلال در عملکرد کلاستر شود.
- دسترسی مدیریتی: امکان ورود به سرورها با سطح دسترسی مناسب برای اجرای دستورات مربوط به کلاسترینگ
مراحل راه‌اندازی کلاستر Proxmox
آماده‌سازی نودها
- نصب Proxmox VE روی هر ماشین
- به‌روزرسانی سیستم‌ها با دستورات apt update و apt -y upgrade
- غیرفعال‌سازی مخزن پولی Proxmox
- تنظیم IP و Hostname
- تست ارتباط شبکه بین نودها با پینگ
- همگام‌سازی ساعت سیستم با ntpdate
ایجاد کلاستر
- وارد رابط وب نود اول شوید
- به مسیر Datacenter > Cluster رفته و گزینه Create Cluster را انتخاب کنید.
- نام کلاستر و آدرس IP نود اصلی را وارد کرده و آن را بسازید.
- پس از ساخت، توکن اتصال برای افزودن نودهای دیگر در اختیار شما قرار می‌گیرد.
افزودن نودها
- وارد رابط نود دوم شده و به Datacenter > Cluster بروید.
- گزینه Join Cluster را انتخاب کنید.
- توکن اتصال و رمز root نود اصلی را وارد کنید.
- فرآیند را کامل کرده و برای نودهای دیگر هم تکرار کنید.
بررسی وضعیت کلاستر
برای بررسی وضعیت کلاستر، کافی است در ترمینال دستور زیر را اجرا کنید:
این دستور جزئیات مربوط به نودها و وضعیت Quorum را نمایش می‌دهد. همچنین می‌توانید از طریق رابط گرافیکی Proxmox، اتصال تمامی نودها را بررسی کرده و از فعال بودن آنها اطمینان حاصل کنید.
انتخاب بین کلاستر دو گره‌ای یا سه گره‌ای
فرآیند کلاسترینگ را می‌توان با دو گره آغاز کرد و در ادامه به سه گره یا بیشتر توسعه داد. انتخاب بین این دو رویکرد به نیازها و اهداف شما بستگی دارد. در ادامه به دلایلی اشاره می‌کنیم که ممکن است باعث شود یک مدل را بر دیگری ترجیح دهید:
کلاستر دو گره‌ای
کلاستر با دو گره، ساده‌ترین شکل کلاسترینگ محسوب می‌شود و تنها با دو ماشین قابل راه‌اندازی است. این مدل به دلیل استفاده کمتر از سخت‌افزار و سهولت راه‌اندازی، گزینه‌ای مناسب برای یادگیری مفاهیم اولیه و پروژه‌های کوچک به شمار می‌رود.
با این حال، مشکل اصلی در نبود حد نصاب (Quorum) است. در صورت از کار افتادن یکی از گره‌ها، امکان ادامه کار پایدار برای کلاستر وجود ندارد و قابلیت دسترس‌پذیری بالا (HA) به‌طور قابل اعتماد فراهم نمی‌شود. برای رفع این نقص معمولا به راهکارهای جانبی مانند اضافه کردن یک دستگاه حد نصاب نیاز خواهد بود.
بنابراین، کلاستر دو گره‌ای بیشتر برای اهداف آموزشی، محیط‌های آزمایشی یا زمانی که منابع سخت‌افزاری بسیار محدود هستند توصیه می‌شود.
کلاستر سه گره‌ای
کلاستر با سه گره ساختار پایدارتری دارد، زیرا حد نصاب داخلی در آن رعایت می‌شود. در این حالت، اگر یکی از گره‌ها دچار خرابی شود، دو گره دیگر همچنان قادر به ادامه فعالیت هستند. به همین دلیل این مدل گزینه‌ای ایده‌آل برای تمرین دسترس‌پذیری بالا (HA) و کسب تجربه‌ای نزدیک‌تر به شرایط واقعی است.
مزیت دیگر این نوع کلاستر، مقیاس‌پذیری بهتر و پایداری بیشتر آن نسبت به ساختار دو گره‌ای است. البته راه‌اندازی آن به یک ماشین اضافی و صرف زمان بیشتر برای پیکربندی نیاز دارد.
این مدل به‌ویژه برای یادگیرندگان جدی و همچنین کسب‌وکارهایی که قصد پیاده‌سازی محیط‌های تولیدی کوچک را دارند، انتخاب مناسبی است.
اگرچه کلاستر دو گره‌ای می‌تواند برای آموزش و آزمایش مفید باشد، اما برای دستیابی به ثبات و مهارت‌های کاربردی در دنیای واقعی، کلاستر سه گره‌ای انتخاب بهتری به شمار می‌رود. به همین دلیل، در اکثر موارد استفاده از ساختار سه گره‌ای توصیه می‌شود، چرا که نقطه تعادل مطلوبی میان قابلیت اطمینان، مقیاس‌پذیری و یادگیری فراهم می‌آورد.
سرور اختصاصی ایران سخت افزاری است که تمام قدرت پردازشی، حافظه، پهنای باند و دیسک آن ماشین متعلق به کاربر است.
خرید سرور اختصاصی با قابلیت نصب مجازی ساز Proxmox یا ESXI به دلخواه کاربر به صورت رایگان
عیب‌یابی مشکلات رایج
۱. عدم اتصال نود به کلاستر
در صورتی که یک نود نتواند به کلاستر متصل شود، ابتدا نسخه‌های Proxmox را بررسی کنید. همچنین اطمینان حاصل کنید که ماشین‌های مجازی فعال (VMها) متوقف شده باشند و پیکربندی شبکه به درستی تنظیم شده باشد.
۲. خطای Join هنگام پیوستن به کلاستر
اگر در فرآیند Join خطا مشاهده شد، سرویس‌های مرتبط از جمله pve-cluster و corosync را ریستارت کنید تا مشکل برطرف شود.
حذف نود از کلاستر
برای حذف یک نود از کلاستر، ابتدا آن را خاموش کنید. سپس از روی یکی از نودهای فعال دستور زیر را اجرا نمایید:
در کلاسترهای دو نودی، برای بازیابی عملکرد طبیعی باید از دستور زیر استفاده کنید:
گام‌های بعدی و امکانات پیشرفته
پس از راه‌اندازی اولیه کلاستر، می‌توانید قابلیت‌های پیشرفته‌تری را برای بهبود عملکرد و پایداری اضافه کنید:
- Shared Storage: استفاده از فضای ذخیره‌سازی اشتراکی(مانند NFS یا iSCSI) برای فعال‌سازی مهاجرت زنده ماشین‌های مجازی، بدون نیاز به توقف یا خاموش کردن آنها
- High Availability (HA): فعال‌سازی قابلیت دسترس‌پذیری بالا برای حفظ سرویس‌ها در زمان خرابی یا از کار افتادن یک گره
- Replication: همگام‌سازی ماشین‌های مجازی بین گره‌ها برای آمادگی در شرایط اضطراری و افزایش قابلیت اطمینان
- Scale Up با LXC: استفاده از کانتینرهای LXC برای توسعه بیشتر و بهینه‌سازی استفاده از منابع در کلاستر
جمع‌بندی
ایجاد کلاستر Proxmox این امکان را برای سازمان‌ها و کاربران حرفه‌ای فراهم می‌کند تا زیرساختی انعطاف‌پذیر، پایدار و بهینه برای مجازی‌سازی در اختیار داشته باشند. با اجرای مراحل گام‌به‌گام که در این راهنما معرفی شد، می‌توانید از قابلیت‌هایی همچون مدیریت متمرکز، دسترس‌پذیری بالا (HA) و مقیاس‌پذیری بهره‌مند شوید و محیطی ایده‌آل برای پروژه‌های DevOps یا ارائه خدمات مجازی ایجاد کنید.
در صورتی که به دنبال بستری مناسب برای نصب و آزمایش Proxmox هستید، پیشنهاد می‌شود از یک سرور اختصای قدرتمند و پایدار استفاده کنید. این انتخاب، امکان پیاده‌سازی مطمئن و آزمایش‌های کاربردی را برای شما فراهم خواهد کرد.